Ay haqqında 10 fakt

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 21:08 04.01.2024

1) Ay 3,476 km diametrə malik tozlu qaya kürəsidir. Bu Yerin ölçüsünün təxminən dörddə birinə bərabərdir.

 

2) Səthində dağlar, nəhəng kraterlər və bərkimiş lavadan ibarət “dənizlər” adlanan düz təyyarələr yerləşir.

 

3) Ay Yerin yeganə təbii peykidir - planetin orbitində fırlanan göy cismidir. Onun planetimiz ətrafındakı orbiti ellips kimi tanınan bir az əyilmiş dairəyə bənzəyir.

 

4) Ayın Yer kürəsini bütün dövrə vurması və orbitini tamamlaması üçün 27,3 gün lazımdır.

 

5) Ay gecə səmasında işıq saçsa da, öz işığını yaratmır. Biz Ayı görürük, çünki o, Günəşdən gələn işığı əks etdirir.

 

6) Heç görmüsünüz mü, Ay hər gecə şəklini necə dəyişir? Bunun səbəbi, Ay Yerin ətrafında fırlandığı üçün Günəş onun səthinin müxtəlif hissələrini işıqlandırır - buna görə də dəyişən Ayın özü deyil, sadəcə Aya baxışımızdır.

 

7) Ay səyahət edərkən planetimiz kimi öz oxu ətrafında fırlanır. Ayın tam fırlanması, orbitini tamamlaması ilə eyni vaxt tələb edir. Bu o deməkdir ki, biz Yerdən Ayın səthinin yalnız 60%-ni görürük. Yerə baxan hissə “yaxın tərəf”, digəri isə “uzaq tərəf” kimi tanınır.

 

8) Ayda temperatur maksimum istidən maksimum soyuğa qədər dəyişir. Günəş onun səthinə çıxdıqda temperatur 127 ° C-ə çatır. Lakin Günəş “batdıqda” temperatur -153°C-ə qədər düşür.

 

9) Yer kimi Ayın da cazibə qüvvəsi var. Ancaq Ayın cazibə qüvvəsi daha zəifdir, yəni Yerin cazibəsinin yalnız altıda biri qədərdir.

 

10) Alimlər Ayın necə əmələ gəldiyinə tam əmin deyillər. Məşhur bir nəzəriyyəyə əsasən, Mars böyüklüyündə olan Theia adlı qaya təxminən 4,5 milyard il əvvəl Yerə çırpıldı. Toqquşmanın dağıntıları birləşdi və Ay yarandı.

Mənbə: www.natgeokids.com
Tərcümə etdi: Gülnisə Əfkari