İnsanlar niyə həyəcan siqnalı çalmadan oyanırlar?

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 13:56 11.01.2024

Gecə yuxuya gedirsən, səhər tezdən oyanmaq lazım olanda zəngli saat qurarsan və səhəri səhər zəngli saatdan əvvəl oyandığını başa düşürsən. Bu tamamilə təsadüfdür, yoxsa beyin anlayır ki, vaxt gəlib bizi oyadır? Harvard Universiteti bu mövzuda araşdırmalar aparıb. Səhər niyə zəng çalmadan oyandığınızın cavabı budur...

 

NİYƏ SİQNAQDAN ƏVVƏL OYANIRIQ?

 

Harvard Tibb Məktəbindən və Beth Israel Deaconess Tibb Mərkəzindən Robert Stickgold illərdir bu maraqlı sual üzərində araşdırmalar aparıb.

 

Məsələnin göründüyündən daha mürəkkəb olduğunu bildirən Dr. Stickgold deyir ki, bədənimiz vaxtı təyin etməyə kömək edən mütəşəkkil və mürəkkəb daxili sistemə malikdir.

 

"Bioloji saatımız, yəni bu 24 saatlıq dövr günəş işığı, kofein istehlakı, yemək vərdişləri və məşqlər kimi amillərlə formalaşır".

 

Pensilvaniya Universitetindən yuxu alimi Philip Gehrman deyir ki, əgər kifayət qədər yuxu alırsansa və həyat tərzin 24 saatlıq müddətə uyğundursa, hər səhər eyni vaxtda oyanmaq olar.

 

GEC QALMAQ NARAHATLIĞINI AKTİVLƏŞDİRİR.

 

"Gecikmə ilə bağlı narahatlıq da buna kömək edir".

 

Siqnaldan dərhal əvvəl oyanma ilə bağlı araşdırmalar uzun müddətdir aparılsa da, kifayət qədər dəlil əldə etmək mümkün olmayıb. Bununla belə, araşdırmalardan biri diqqəti cəlb edir.

 

STRESS HORMONU SAAT TƏCRÜBƏSİ KEÇİRİLMƏK İLƏ MUAYENƏ OLUNUB

 

Almaniyanın Tübingen Universitetinin davranış nevrologiyası professoru Born və onun komandası həyəcan siqnalından bir az əvvəl oyanmaq üzrə təcrübə aparıb.

 

Komandanın araşdırmasındakı eksperimentdə adətən saat 7 və ya 7:30 radələrində oyanan 15 nəfər tapılıb. 15 nəfər yuxu laboratoriyasına yerləşdirilib və üç gecə onların qan nümunələri araşdırılıb. Mövzular üç müxtəlif qrupa bölündü.

 

3-CÜ QRUP XƏBƏRDARLIQSIZ OYANDI

 

İlk beş nəfərə səhər 6-da, ikinci beş nəfərə isə səhər saat 9-da qalxmalı olduqları bildirilib. Səhər saat 9-da durması deyilən üçüncü beş nəfər gözlənilmədən səhər 6-da oyanıb.

 

OYANAN QRUPUN STRESS SƏVİYYƏSİ YÜKSƏKDİR

 

Aparılan araşdırmalar nəticəsində əhəmiyyətli fərq aşkar edilib. Səhər 6-da oyanması tələb olunan qrup, səhər 5-dən başlayaraq stress hormonlarında əhəmiyyətli bir artım göstərdi.

 

BƏDƏN UYĞUNLAŞMAYA HAZIRLAŞIR

 

Professor Born deyir ki, sanki bədənləri daha tez qalxmaq lazım olduğunu bilirdi.

 

"Bu, orqanizmin uyğunlaşmağa hazır olma reaksiyasıdır, çünki o zaman ayağa qalxmağın öhdəsindən gəlmək üçün kifayət qədər enerjiniz var və ilk fincan qəhvənizi içənə qədər davam edə bilərsiniz".

 

QƏFİL OYANAN QRUPUN STRESS SƏVİYYƏSİ AŞAĞI OLDU

 

Səhər saat 9-da oyanacaq qrupda oyanmadan əvvəl stress hormonlarının artması müşahidə olunmayıb, lakin xəbərdarlıq edilmədən səhər 6-da oyandırılıb.

 

Saat 9-da oyanmalı olan sonuncu qrupda stress hormonlarında ciddi bir artım müşahidə edilmədiyi və bunun səbəbinin saatın gec olması olduğu düşünülürdü.

 

Çimnaz Məmmədova