Təmiz əllər, sağlam gələcək

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 21:55 16.01.2024

Ümumdünya Gigiyena Günündə təmiz və sağlam həyata sahib olmağın vacibliyi vurğulanır. Bəs gigiyenik qaydalara riayət etməsək hansı xəstəliklərə tutularıq və onlardan necə qurtula bilərik? Sizlər üçün Ümumdünya Gigiyena Günü və yoluxucu xəstəliklərdən qorunma yolları...

 

Ümumdünya Gigiyena Günü sayəsində sağlamlığımızı qorumalı olduğumuzu bir daha xatırlaya bilərik. Bu gündə nələr edə biləcəyimiz, epidemiyalardan qorunmaqda gigiyena qaydalarına əməl etməyin əhəmiyyəti və bu xəstəliklərdən necə qoruna biləcəyimiz kimi təfərrüatlar...

 

Ümumdünya Gigiyena Günü

Dünyada və ölkəmizdə hər il yanvarın 16-da Ümumdünya Gigiyena Günü qeyd olunur. Bu günün məqsədi mikroblardan mümkün qədər sterilizasiya olunmuş mühitdə yaşamağa çalışmaqdır. Buna nail olmağın ən asan yolu əllərinizi yumaqdır.

 

Gigiyena yalnız əlləri yumaq, duş qəbul etmək və təmiz paltar geyinməklə əldə edilə bilməz, ona görə də ətrafınızı təmiz saxlamağa da diqqət yetirməlisiniz. Məsələn, evinizdəki hamamı təmizlik materialları ilə təmizləmək, çirkli qabların üzərində bakteriya böyümədən dərhal mətbəxdən çıxarmaq, evi havalandırdıqdan sonra tozsoran etmək kimi bir çox vəziyyət nəzərə alınmalıdır.

 

Bundan əlavə, çöldə olsanız, ictimai nəqliyyatdan istifadə etdikdən sonra özünüzlə odekolonu daşıya və əlinizə çiləyə bilərsiniz, beləliklə virus xəstəliklərindən qorunma şansınızı artıra bilərsiniz. Gün ərzində demək olar ki, hər zaman əlimizdə olan mobil telefonu dezinfeksiya etmək də vacibdir.

 

GİGİYENANIN ƏHƏMİYYƏTİ

İnsanlar gün ərzində istər-istəməz əllərinə toxunur; Yanaq, ağız, saç, burun və gözlərə aparır. Bu da yoluxucu xəstəliklərin qısa müddətdə yayılmasına səbəb olur. Bir çox yoluxucu xəstəliklər bir insandan digərinə yoluxmuş əllər vasitəsilə keçə bilər, ona görə də əllərin sabun və su ilə düzgün yuyulması bu xəstəliklərə səbəb olan mikrobların yayılmasının qarşısını ala bilər.

 

Dünyada 5 yaşa qədər təxminən 2 milyon uşaq ishal xəstəlikləri və pnevmoniya səbəbindən ölür. Diareya ilə yoluxmuş hər üç uşaqdan biri və ya tənəffüs yolu xəstəliklərindən (məsələn, sətəlcəm) əziyyət çəkən hər beş uşaqdan biri əllərini sabun və su ilə yaxşıca yumaqla xəstəliyə yoluxmağın qarşısını almaq olar.

 

MİKROBLAR ƏLƏ NECƏ ÇATIR?

Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərində dərc edilən araşdırmaya görə, bir çox xəstəlik çirkli əllər, o cümlədən salmonella, ishal, qrip, soyuqdəymə və koronavirus kimi tənəffüs yolu infeksiyaları vasitəsilə yayılır. Bu mikroblar toxunma və ya əl sıxma ilə bilmədən bir insandan digərinə keçərək insanı xəstələndirə bilər.

 

Bu mikroblar tez-tez nəcisdə olur və tualetdən istifadə edərkən əllərinizə keçə bilər. Heyvan nəcisi izləri olan çiy ətlə işləyərkən də insanın əlinə çata bilər. Bununla belə, mikroblar bir əşyaya toxunmaqla belə əllərə keçə bilər.

 

EPİDEMİK XƏSTƏLİKLƏRİN QARŞISININ ALINMASINDA GIGIENANIN ROLU

Şəxsi gigiyena qrip (qrip), son zamanlar çox yayılmış koronavirus (COVID-19) və koronavirus və JNI virusu səbəbindən yaranan Eris variantından qorunmaqda çox mühüm yer tutur. Bu xəstəliklərin demək olar ki, hamısının oxşar profilaktika üsulları var, bəs bu yollar hansılardır?

 

QORUNMAQ ÜÇÜN NƏ EDƏ BİLƏRSİNİZ?

Məsələn, özünüzü koronavirusdan qorumaq üçün əllərinizi tez-tez ən azı 20 saniyə sabun və su ilə yumaq, əl təmizləyicisi və ya odekolondan istifadə etmək, əlləriniz çirkləndikdə üzünüzə toxunmamaq, asqırarkən salfetdən istifadə etmək kimi ehtiyat tədbirləri görə bilərsiniz. Öskürək, ictimai yerlərdə sosial məsafəyə diqqət yetirmək və maska taxmaq lazımdır.

 

Qripdən qorunmaq üçün təmasda olduğunuz səthləri tez-tez təmizləyib dezinfeksiya edə bilərsiniz. Bununla belə, əllərinizi mütəmadi olaraq yumalı və xəstə insanlara yaxınlaşmaqdan çəkinməlisiniz. Qrip peyvəndi də ala bilərsiniz. Nəhayət, özünüzü başqa insanlardan gələ biləcək mikroblardan qorumaq üçün maska taxa bilərsiniz.

 

Eris variantında və JNI viruslarında, koronavirusda olduğu kimi, əsas qorunma üsulu şəxsi gigiyenaya diqqət yetirməklə başlayır. Ancaq immunitetinizi güclü saxlamaq üçün sağlam qidalanmaq, xəstə zənn etdiyiniz insanlara yaxınlaşmamaq, izdihamlı mühitlərdə maska taxmaq, xəstə olduğunuzu düşünürsünüzsə həkimə getdikdən sonra evdə qalmaq kimi üsulları tətbiq edə bilərsiniz.

 

Aynur Babayeva