Gələcəyin Jurnalistikası-Süni intellektlə informasiyaYaradılması

Bölmə: MEDİA › ,
Tarix: 23:51 17.06.2025

Jurnalistika insan cəmiyyətində informasiya yayımı və ictimai rəyin formalaşması baxımından ən mühüm sahələrdən biridir. Tarix boyunca jurnalistika müxtəlif inkişaf mərhələlərindən keçmişdir. Əvvəllər məlumatlar yalnız əl ilə yazılan qəzetlərdə və ya ağızdan-ağıza yayılan xəbərlər vasitəsilə yayılsa da, sənaye inqilabı ilə birlikdə çap mediası inkişaf etdi və xəbər yayımı genişləndi.

 

Daha sonra radio, televiziya kimi kütləvi informasiya vasitələri meydana çıxdı. XXI əsrdə isə texnologiyanın sürətli irəliləyişi ilə süni intellekt jurnalistika sahəsinə daxil oldu və bu, informasiya istehsalında yeni bir dövr açdı.

 

Süni intellekt jurnalistikada məlumatların toplanması, analizi və təqdimatı proseslərini kökündən dəyişir. Bu texnologiya böyük həcmdə verilənləri sürətlə emal edərək, insan jurnalistlərə daha dərindən araşdırma aparmaq imkanı verir.

 

Məsələn, artıq bəzi xəbər agentlikləri statistik məlumatları və gündəlik idman nəticələrini avtomatik olaraq robot-jurnalistlər vasitəsilə hazırlayır. Bu, xəbər istehsalının sürətini artırır və insan səhvlərinin qarşısını alır. Eyni zamanda, süni intellekt faktların yoxlanılması prosesində də mühüm rol oynayır. Saxta xəbərlərin və dezinformasiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün bu texnologiyadan geniş istifadə olunur.

 

Bundan başqa, süni intellekt virtual və artırılmış reallıq kimi yeni media formatlarının inkişafını da mümkün edir ki, bu da izləyicilərin xəbərlərə marağını artırır.

Süni intellektin jurnalistikaya gətirdiyi müsbət tərəflərdən biri onun sürət və effektivliyi artırmasıdır. Ənənəvi metodlarla müqayisədə xəbərlərin hazırlanması və yayılması çox daha sürətli olur. Bu, xüsusilə təcili məlumatların təqdimatı üçün böyük üstünlükdür. Digər bir müsbət cəhət isə məlumatların daha dəqiq və obyektiv analiz edilməsidir. Süni intellekt böyük məlumat dəstələrini sistemli şəkildə araşdıraraq, insan subyektivliyindən və emosiyalardan azad xəbərlər hazırlamağa imkan verir. Həmçinin, süni intellekt yeni texnologiyalarla birləşərək, interaktiv, vizual və immersiv xəbərlər təqdim edir ki, bu da media istehlakını daha maraqlı və cəlbedici edir.

 

Lakin süni intellektin jurnalistikada istifadəsi ilə bağlı bəzi çağırışlar və risklər də mövcuddur. Ən böyük problem etik prinsiplərin qorunmasıdır. Süni intellektin hazırladığı xəbərlərin obyektivliyi və şəffaflığı bəzən şübhə doğurur. Robot-jurnalistlərin qərar qəbuletmə proses' gizli qala bilər və bu, yanlıs məlumatların vavılmasına sabab ola bilər. Eyni zamanda, süni intellekt vasitəsilə hazırlanan saxta xəbərlər və "deepfake" videolar ictimai rəyin manipulyasiyasına gətirib çıxara bilər. İnsan jurnalistlərin peşəsi də texnologiyanın inkişafı ilə təhlükə altındadır, çünki bir çox standart tapşırıqlar artıq avtomatlaşdırılır. Bu isə medianın insan faktoru olmadan işləməsi kimi problemlər yaradır.

 

Nəticə olaraq, süni intellekt jurnalistikanın gələcəyini formalaşdırır və onun inkişafında əhəmiyyətli rol oynayır. Tarixi perspektivdən baxdıqda, hər yeni texnologiya kimi süni intellekt də jurnalistikanın keyfiyyətini və sürətini artırmaqla yanaşı, yeni imkanlar yaradır. Ancaq texnologiyanın imkanlarından məsuliyyətli və etik qaydalar çərçivəsində istifadə olunması vacibdir. İnsan jurnalistlərin peşəkarlığı, etik prinsipləri və tənqidi düşüncəsi həmişə medianın əsas dayağı olaraq qalmalıdır. Beləcə, süni intellektin köməyi ilə daha doğru, obyektiv və maraqlı xəbər istehsalı mümkün olacaq, eyni zamanda ictimaiyyətin məlumatlandırılması yüksək səviyyədə təmin ediləcək.

 

Cənnət Şamilqızı