Rusiya-Ukrayna müharibəsi ailə quran cütlüyün faciəvi hekayəsinə səbəb oldu

Bölmə: Dünya › ,
Tarix: 22:11 07.05.2024

Müharibədən əvvəl Mariupolda Ukrayna ordusunda kapitan olan 34 yaşlı Andriy Subotin Valeriya ilə evlənməyi planlaşdırırdı.

 

Onlar dostları və ailələri ilə keçirəcəkləri böyük bayramdan danışırdılar. Lakin bu strateji liman şəhəri işğaldan sonra rus ordusunun hədəf aldığı ilk yerlərdən biri oldu.

 

Rusiya bombardmanları mühasirəyə alınan Mariupolda fasiləsiz olaraq davam edirdi. Alov içində küçələrdə nə yemək, nə içki, nə də elektrik var idi.

 

Təxminən üç aya yaxın davam edən blokadada on minlərlə dinc sakinin həlak olduğu güman edilir.

 

Şəhərdə yaşayan bir çox insan 30-dan çox bomba sığınacağı olan Azovstal polad zavoduna sığındı.

 

Bu sığınacaqlar sovet dövründə nüvə müharibəsindən qorunmaq üçün tikilib.

 

Valeriya bu sığınacaqlardan birində evləndikdən iki gün sonra dul qalıb.

 

Valeriya rus işğalından əvvəl şair idi. İşğalla birlikdə Azov Briqadasının mətbuat katibi oldu.

 

Bu silahlı qrup ifrat sağçı mənsubiyyətlə bağlı iddiaları təkzib edib.

 

Rusiyanın Mariupola hücumu gücləndiyindən Ukrayna qoşunları dinc sakinlərlə birlikdə “Azovstal” zavodunun bunkerlərinə çəkilmək məcburiyyətində qalıb.

 

Valeriya xatırladır ki, onlar sığınacaqlara enmək üçün qismən çürümüş pilləkənlərdən istifadə etməli olublar, bura dəliklərdən daxil olublar.

 

Valeriya xatırlayır: "Keçidlər və tunellər vasitəsilə aşağıya doğru hərəkət etdikdən sonra kub şəklində beton otağa rast gəldik".

 

Bu sığınacaqlarda yeməklərini bişirə biləcəkləri müvəqqəti mətbəxlər tikdilər.

 

Un tapanda xəmir yoğurdular, tortlar bişirdilər.

 

Valeriya dedi: “Biz buna çörək deyirdik, amma əslində bu, tort kimi bir şey idi. Beləcə sağ qaldıq. "Biz daim aclıq astanasında idik" deyə izah edir:

 

“Biz siçan kimi idik, tapa bildiyimizi bir yerə yığırdıq. Biz paltarların üstündə yatırdıq. Sığınacaqda bəzi yerlər qara idi, amma bir müddət sonra gözlərin buna öyrəşdi və bunun normal olduğunu düşündüm. Amma təbii ki, o vaxt həyatımızda normal bir şey yox idi”.

 

15 aprel 2022-ci ildə obyektə böyük bir raket atıldı. Yaralananlar arasında Valeriya da var idi:

 

“Özümü meyitlərin arasında tapdım. Həyatda olmağım bir möcüzə idi, amma eyni zamanda dəhşətli bir faciə idi".

 

Ağır beyin silkələnməsi keçirən Valeriya Azovstaldakı yeraltı xəstəxanada səkkiz gün müalicə olunub.

 

O, bu müvəqqəti yerdə əzaları kəsilmiş yüzlərlə əsgərin arasında idi:

 

“Dərman çox az olduğundan lazımi müalicəni ala bilmədilər. “Hər yerdən qan və çürümüş meyit iyi gəlirdi”.

 

Valeriyanın əri kapitan Andriy də Azovstalda idi. Yaralanandan qısa müddət sonra o, sığınacaqda Valeriyaya evlənmək təklif etdi.

 

Mayın 5-də cütlük lazımi sənədləri imzalayıb. Bu sənədlərin surətləri rəsmiləşdirilməsi üçün Andreyin Kiyevdəki valideynlərinə göndərilib.

 

Toy mərasimlərini bunkerdə keçirdilər, formalarını taxdılar, folqa üzüklərini taxdılar. Andriy Valeriyə söz verdi ki, müharibə bitəndən sonra ona uyğun nikah üzüyü alacaq. Lakin o, mayın 7-də hücum zamanı atəş xəttində həlak olub.

 

"İnsanlar deyirlər ki, öz yaxınlarının ölür kimi hiss edirlər, amma mən heç vaxt belə bir şey hiss etməmişəm" deyir Valeria:

 

“Əksinə, Andriy öldürülən gün (onun ölüm xəbərini almamışdan əvvəl) əhvalım yaxşı idi. Mən yeni evlənmişdim və aşiq idim".

 

O, ərinin ölüm xəbərini alanda ağlamadığını, kədərini özündə saxladığını bildirib.

 

“Azovstalda bir gün bir il kimi keçdi. Əvvəl gəlin oldum, sonra bir gün arvad oldum, səhərisi gün... O sözü demək istəmirəm”.

 

Müharibə əsirlərinin vəziyyəti

May ayına qədər Azovstal polad zavoduna sığınan və 80 gün yeməksiz və dərmansız sağ qala bilən minlərlə ukraynalı təcili olaraq təxliyə edilməli idi.

 

İlk öncə mülki şəxslərə sığınacaqları tərk etməyə icazə verildi. Əsgərlər rus ordusuna təslim oldular.

 

Onlar keçmiş mübadilə müqaviləsi ilə azadlığa buraxılacaqlarına inanırdılar.

 

Bununla belə, iki il keçməsinə baxmayaraq, minlərlə Ukrayna əsgəri, o cümlədən təxminən 900 Azov briqadası hələ də Rusiyanın əlindədir.

 

Onların ailələri mütəmadi etiraz aksiyaları ilə öz səslərini eşitdirməyə çalışır və razılığa gəlmək üçün hakimiyyətə təzyiq göstərirlər.

 

İşğal başlayandan bəri 3 minə yaxın ukraynalı hərbi əsir azad edilib.

 

10 mindən çox əsir hələ də Rusiyanın əlində olduğu güman edilir.

 

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının təhqiqatı ukraynalı hərbi əsirlərin işgəncələrə, o cümlədən cinsi zorakılığa məruz qaldığını üzə çıxarıb.

 

Valeriya da 11 ay əsirlikdə qaldı. O, işgəncələrə və təzyiqlərə məruz qaldığını bildirib. O, bu yaxınlarda həbsxanada keçirdiyi dövrlə bağlı kitab nəşr etdirib.

 

Onun iki günlük əri Andreyin cəsədi Azovstal polad zavodunda qalıb.

 

“Ruslarsevdiyim hər şeyi, şəhərimi, dostlarımı və ərimi öldürdülər”.

 

Aynur Babayeva