Qrafen: Gələcəyin Möcüzə Materialı

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 14:23 30.07.2024

Texnologiya dayanmadan irəliləyir. Bu, irəliləyiş sayəsində bir çox yeni materiallar istehsal olunur. Bu materialların bəziləri yalnız sənayedə istifadə oluna bilsə də, bəziləri gündəlik həyatda da istifadə olunur. Bu yaxınlarda "super materiallar" adlı bir konsepsiya mühəndisliyin mərkəzinə çevrilib.

 

Qrafen nədir ?

Qrafen bir atom qalınlığında karbon atomları təbəqəsindən ibarət altıbucaqlı qəfəs formalı materialdır. O, həmçinin qələm uclarının istehsalı kimi bir çox tətbiqdə istifadə olunan qrafitin tikinti blokudur. Bu səbəbdən qrafen təəccüblü xüsusiyyətləri ilə daim möcüzə materialı adlandırılan diqqətəlayiq bir maddədir.

 

Qrafen nə vaxt və necə əldə edilib ?

Qrafenin kəşfi 2000-ci illərin əvvəllərinə təsadüf edir. Daha sonra, 2004-cü ildə Mançester Universitetinin alimləri Andre Geim və Konstantin Novoselov tərəfindən "təsadüfən" aşkar edilmişdir. Qrafen, qələmin kağız üzərində buraxdığı qrafit qalıqlarının (cızıqların) bir qatını sellotape (yapışqan lent) ilə silməklə əldə edilib.

 

Qrafeni necə əldə edə bilərik ?

 

Qrafen çox maraqlı material olsa da, ondan yüksək keyfiyyətli məhsullar hazırlamaq hələ də problemdir. Dünyadakı bir çox şirkət CVD-əsaslı bir prosesdən istifadə edərək sintez edilmiş yüksək keyfiyyətli bir qatlı qrafendən tutmuş daha çox miqdarda qrafitdən istehsal olunan qrafen lopalarına qədər müxtəlif növ qrafen materialları istehsal edir. Biz bu materialdan son dərəcə həssas tətbiqlərdə istifadə edirik. Böyük həcmdə və daha aşağı qiymətlərlə istehsal edilən qrafen lopaları idman malları, istehlak elektronikası, avtomobil kimi bir çox tətbiqdə də istifadə olunur.

 

Super Xüsusiyyətlər, Qrafen bir atom qalınlığında bir materialdır. Məsələn, eyni qalınlıqdakı poladdan təxminən 200 dəfə möhkəmdir və onu dünyanın ən möhkəm materialı edir.

Elektrik cərəyanını misdən daha yaxşı keçirir, başqa sözlə, əla keçiricidir.

Məsələn, lələkdən daha yüngül və almazdan daha sərt bir materialdır.

O, şəffaf olmaqla yanaşı, dünyada əldə edilən ən nazik obyektdir.

Bükülə bilən bir maddədir.

Qrafenin istifadəsi nədir?

Elm adamları hələ də qrafenlə əlaqəli tədqiqatların başlanğıcında olsalar da, inkişaf etdirilən bəzi texnologiyalara aşağıdakılar daxildir :

 

Batareyaların ultra sürətli doldurulmasında,

Güclü və balanslaşdırılmış idman avadanlıqlarının istehsalında (tennis raketləri kimi),

Ən əsası, radioaktiv tullantıların daha asan təmizlənməsi,

Sürətli yaddaşlarda,

Qrafen əsaslı yenilənə bilən elektron sənədlərdə,

Kiçik və səmərəli biosensor cihazlarında,

Su keçirməyən geyimdə,

Daha möhkəm və yüngül təyyarələrdə,

Sensor ekranlarda,

Dokuların bərpası üçün köməkçi materiallarda,

Xülasə, bədəndəki neyronlara birbaşa qoşula bilən bionik cihazların bir çox istifadəsi var.

Nobel Mükafatlı Material

2010-cu il Fizika üzrə Nobel Mükafatı tək atomlu qalın təbəqə kimi tanınan qrafeni kəşf edənlərə verildi. İngiltərənin Mançester Universitetindən Andre Geim mükafatı həmkarı Konstantin Novoselovla bölüşüb.

 

Mənbə: halildurmus.com

Nigar Səmədli