Alimlərdən təbiətin qorunması üçün inqilabi bir həll

Bölmə: Araşdırma › ,
Tarix: 21:13 27.06.2024

“Frontiers in Science” jurnalında dərc olunan yeni araşdırmada Resolve təşkilatından bir qrup alim və ekoloq planetin biomüxtəlifliyini qorumaq üçün iddialı plan təklif edib. Mütəxəssislər bildirirlər ki, növlərin kütləvi məhvinin qarşısını almaq üçün Yer səthinin yalnız 1,2%-ni qorumaq kifayətdir.

 

Tədqiqatçılar peyk şəkilləri və torpaq örtüyünün təhlili kimi qabaqcıl texnologiyalardan istifadə edərək ətraflı biomüxtəliflik xəritəsi yaradıblar.

 

Nəticə hazırda qorunmayan 16 825 əsas saytı müəyyən etdi. Bu ərazilərin ümumi sahəsi təxminən 164 milyon hektardır.

 

Müəyyən edilmiş əsas ərazilərin təxminən 38%-nin mövcud qorunan ərazilərə bitişik olması xüsusilə vacibdir.

 

Bu, onların qorunan ərazilərin mövcud sisteminə inteqrasiyasını xeyli asanlaşdırır.

 

Bu saytların qorunub saxlanmasının əhəmiyyətini qiymətləndirmək olmaz. Onlarda 4700-dən çox nəsli kəsilməkdə olan növlər, o cümlədən nadir məməlilər, quşlar, suda-quruda yaşayanlar və bitkilər yaşayır və onların yaşaması bilavasitə təbii yaşayış mühitinin qorunmasından asılıdır.

 

Təklif olunan planın iqtisadi təhlili göstərir ki, növbəti beş il ərzində bu ərazilərin mühafizəsinin illik dəyəri təxminən 34 milyard dollar təşkil edəcək. Bu məbləğ əhəmiyyətli görünsə də, qlobal miqyasda nisbətən kiçikdir.

 

Müqayisə üçün qeyd edək ki, bu, ABŞ ÜDM-nin 0,2%-dən və qalıq yanacaq sənayesini dəstəkləmək üçün ayrılan subsidiyaların məbləğinin 9%-dən azdır.

 

Tədqiqatçılar dünya ictimaiyyətini tapıntılar əsasında qətiyyətli addımlar atmağa çağırırlar. Onlar bu iddialı və həyata keçirilə bilən planın həyata keçirilməsi üçün beynəlxalq əməkdaşlığa ehtiyac olduğunu vurğulayırlar.

 

Alimlər əmindirlər ki, birgə səylərlə gözlənilən ekoloji fəlakətin qarşısını almaq və planetin əvəzsiz təbii irsini gələcək nəsillər üçün qorumaq mümkündür.