Bu ölkələrin paytaxtları dəyişdi

Bölmə: Dünya › ,
Tarix: 23:06 17.01.2025

Son illər dünyada paytaxtlarını köçürməyə qərar verən ölkələrin sayı sürətlə artır. Ənənəvi olaraq siyasi və inzibati səbəblərlə qəbul edilən bu qərarlar indi əhalinin artımı, ekoloji problemlər və iqtisadi tələblər kimi daha mürəkkəb səbəblərə əsaslanır. İran bu dəyişiklik prosesində iştirak edən sonuncu ölkələrdən biri olub.

 

Hökumət sözçüsü Fatma Mühacərani Tehranın sürətlə artan əhalisi və infrastruktur problemlərinə görə yeni paytaxtın tikiləcəyini və bu şəhərin ölkənin cənubundakı Mekran bölgəsində olacağını açıqlayıb. İrandan başqa Misir, İndoneziya və Cənubi Koreya kimi ölkələr də əhali təzyiqini azaltmaq, təbii fəlakətlərdən qorunmaq və ya iqtisadi fəaliyyətləri daha bərabər paylamaq üçün paytaxtlarını köçürmək qərarına gəliblər. Keçmişdə Braziliya, Pakistan, Qazaxıstan, Myanma və Malavi kimi ölkələr də müxtəlif səbəblərdən yeni paytaxtlar tikərək bu tarixi dəyişikliklərə öncülük ediblər.

Misirin paytaxtı Qahirə dünyanın ən çox əhalisi olan şəhərlərindən biridir. 2050-ci ilə qədər bu meqapolisin əhalisinin 40 milyona çatacağı gözlənilir. Hər il milyonlarla insanın yaşadığı bu metropolda nəqliyyat sıxlığı və əhalinin artımı demək olar ki, bir-birinə qarışıb. Lakin Misir hökuməti bu problemlərin həlli yollarını tapmaq üçün 2015-ci ildə yeni paytaxt tikintisinə başlayıb. “Yeni İnzibati Paytaxt” adlanan bu şəhərdə hökumət binalarının, səfirliklərin və maliyyə institutlarının yerləşməsi planlaşdırılır. Qahirənin yükünü yüngülləşdirməyi hədəfləyən bu addım həm də ölkənin iqtisadi həyatını yenidən formalaşdıracaq kimi görünür.

 

İndoneziyanın Cakartadan Nusantaraya miqrasiyası
İndoneziya dünyanın ən çox əhalisi olan ölkələrindən biridir. Təkcə ölkənin ən böyük şəhəri olan Cakartada 30 milyondan çox insan yaşayır. Bununla belə, Cakarta təbii fəlakətlərlə mübarizə aparan bir şəhərdir. Xüsusilə daşqınlar və iqlim dəyişikliyinin təsiri səbəbindən şəhər gələcəkdə dəniz səviyyəsindən aşağı düşmə riski ilə üzləşib. Bu səbəbdən İndoneziya hökuməti paytaxtını Borneo adasındakı Nusantara şəhərinə köçürmək qərarına gəlib. 2019-cu ildə başlayan planlaşdırma prosesi pandemiyanın təsiri ilə geciksə də, tezliklə başa çatdırılması gözlənilir. Bu yolla Cakarta fəlakətsiz gələcəyə doğru addım atmağı hədəfləyir.

 

Seulun yükü paytaxtını köçürmək qərarına gələn başqa bir ölkə Cənubi Koreyadır. 2003-cü ildə başlayan Sejong'a köçmə prosesi əslində 2007-ci ildə başlayıb. Hökumət binalarının əksəriyyəti Sejonqa köçürülsə də, Seulda yalnız Prezidentlik və Milli Assambleya qalacaq. Bunun səbəbləri arasında paytaxt Seulun əhalisinin həddindən artıq artması və onun şimalda Koreya sərhədinə yaxınlığı daxildir. Cənubi Koreya hökuməti paytaxtı Sejonqa köçürməklə yanaşı, iqtisadiyyatı və infrastrukturu ölkə daxilində daha bərabər şəkildə yaymağı hədəfləyir.

 

Montserrat və Ekvatorial Qvineya: "Kabus paytaxtlar" Monserrat və Ekvatorial Qvineya paytaxtlarını köçürən, lakin prosesdə ciddi çətinliklərlə üzləşən digər iki ölkədir. Montserratın keçmiş paytaxtı Plimut 1995-ci ildə vulkan püskürməsi səbəbindən tərk edilməli olub. Bu gün Plimut faktiki olaraq "kabus şəhər"dir. Yenə də rəsmi paytaxt adını qoruyur. Halbuki xalqın və hökumətin əsl kapitalı Bradesdir. Montserrat 2013-cü ildə yeni paytaxtını qurmağa başlayıb, lakin pandemiya səbəbindən bu prosesdə gecikmələr olub.

 

Mənbə: news365.az
Tərcümə etdi: Türkanə Meşədiyeva