İlk kompüteri kim ixtira edib?

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 23:03 19.12.2023

İlk kompüterin 1622-ci ildə William Oughtred tərəfindən icad edilən “abakus” və ya onun bənzəri olan sürüşdürmə qaydası ilə çalışdığını iddia edə bilərik.

Lakin bir çox insanlar ingilis riyaziyyatçısı Çarlz Babbecin analitik mühərrikini bugünkü müasir maşınlara bənzəyən ilk kompüter hesab edir. Babbic gəlmədən əvvəl "kompüter" bütün günü sözün əsl mənasında oturub nömrələri toplayıb çıxaran və nəticələri cədvəllərə daxil edən bir “insan” idi.

Cədvəllər daha sonra kitablarda meydana gəldi , ona görə də digər insanlar onlardan artilleriya mərmilərini dəqiq şəkildə atmaq və ya vergiləri hesablamaq kimi tapşırıqları yerinə yetirmək üçün istifadə edə bildilər.

Əslində Babbic yazırdı ki, o, Kembricdə işlədiyi müddətdə, təxminən 1812-1813-cü illərdə, bir maşının insan kompüterinin işini görə biləcəyini ilk dəfə təsəvvür edəndə loqarifmik cədvəllər üzərində fikir yürüdürdü.

1822-ci ilin iyulunda Babbic Kral Cəmiyyətinə məktub yazaraq maşınların "fərqlər metodu" əsasında hesablamalar apara bilməsi ideyasını irəli sürdü. Kral Cəmiyyəti maraqlandı və ideyanın inkişafı üçün maliyyələşdirməyə razı oldu. Bu səylər nəticəsində ortaya çıxan ilk maşın dizaynı Babbagenin ilk fərqli mühərriki oldu.

Bu, əslində, ilk növbədə Bebbici ilhamlandıran mamontların sayını artıran bir layihə idi. 1792-ci ildə Fransa hökuməti loqarifmik və triqonometrik cədvəllər toplusunun Kadastrının yaradılmasına nəzarət etmək üçün Qaspard de Proni təyin etdi.

Fransızlar ölkədə ölçmələri standartlaşdırmaq istədilər və metrik sistemə çevirmək üçün bu səylərə kömək etmək üçün cədvəllərdən istifadə etməyi planlaşdırdılar. De Proni öz növbəsində Adam Smitin məşhur "Millətlərin sərvəti" əsərindən ilham aldı. Smith sancaqlar istehsal edərkən əmək bölgüsünün səmərəliliyi necə artırdığını yazdı.

De Proni əmək bölgüsünü öz riyazi layihəsinə tətbiq etmək istəyirdi.

Tərcümə edən:Əli Məmmədli

Mənbə:Howstuffworks