Dünyada vətəndaşlıq alan ilk robot- Sofiya

Bölmə: Araşdırma › ,
Tarix: 20:38 06.04.2024

Robotların ürəyi və beyni yoxdur. Onlar spesifik funksiyaları və qabiliyyətləri olan, xüsusi tapşırıqları və işləri yerinə yetirmək üçün alqoritmlərlə proqramlaşdırılıb. Süni intellektli humanoid Sophia-nı digər robotlardan fərqləndirən bir çox xüsusiyyətləri var ki, bu da ona marağın artmasına səbəb olub.

 

19 aprel 2015-ci ildə “gözlərini bəşəriyyətə açan” Sofiya dünyanın ilk sosial insanabənzər robotu oldu. Onun yaradıcısı Honq-Konqun Hanson Robotics şirkətinin süni intellekt mühəndisi David Hansondur. Hanson məşhur Hollivud ulduzu Odri Hepberndən sonra Sophia modelini çəkib. Kompüter alqoritmləri ilə işləyən göz kameraları sayəsində Sofiya qarşısındakı üzləri izləyə, göz təması vasitəsilə insanları tanıya və 62-dən çox üz hərəkəti ilə emosiyaları təqlid edə bilir.

 

Lakin digər AI humanoidlərindən fərqli olaraq, Sofiyanın tükləri yoxdur. İndiyədək bir çoxları Hansona Sofiyanın daha cazibədar və insan görünməsi üçün saç uzatmasının vacib olduğunu məsləhət görüb. Hanson hətta buna görə tənqid olundu: əgər süni intellekt elm və texnologiyada insan duyğularını təqlid etməyə qadir olan Sofyanı “yaratmaq” üçün bu qədər irəli gedibsə, niyə ona tamamilə insan görkəmini verməyək? Lakin Hansonun hələlik bunu etmək planı yoxdur.

 

Fakt budur ki, Hanson deyir ki, Sophia kimi robotlar səhiyyə, müalicə, təhsil və xidmət sahələrində insanlara köməkçi və yoldaş olmaq üçün yaradılır. Bir çox tənqidçilərin fikrincə, insanlarla danışan və onlarla yoldaşlıq edən ən azından insan kimi görünməlidir. Bununla belə, digər humanoidlər tam insan görünüşünə və bəzi məhdud nitq qabiliyyətinə malik olsalar da, Sofiya qədər inkişaf etmiş deyillər və cəmiyyətin müəyyən təbəqələrinin ehtiyaclarını ödəmək üçün yaradılma ehtimalı daha yüksəkdir. Sofiya süni intellektin köməyi ilə onlardan müəyyən vərdişləri, reaksiyaları kompüter sisteminə köçürə, yaddaşda saxlaya və analoji mühitdə “məntiqi” seçim yolu ilə gələcək kommunikasiyalarda istifadə edə bilər... Lakin bu, hələ tam icra olunmamış funksiyadır. Bu səbəbdən Sophia-nı yaradan mühəndis Hanson onu super intellektə - ümumi süni intellektə doğru ilk addım hesab edir. Ancaq Sofiyanın "bacarıqları" bəşəriyyətin hələ əldə etmədiyi ümumi süni intellektə nail olmaq üçün kifayət deyil.

 

Humanoid Sofiya üzərində quraşdırılmış 3 mühüm proqram və idarəetmə sistemi vasitəsilə işləməyi və xarici dünya ilə əlaqə qurmağı bacarır. Birincisi, qrafiki redaktə sistemidir. İkincisi, yüksək texnoloji təkmilləşdirmələrə malik mürəkkəb danışıq sistemidir. Məhz bu sistem vasitəsilə Sofiya ona ünvanlanan sözləri, ifadələri, sualları fərqləndirir, seçir və müvafiq cavablar verir. OpenCog sistemi Sophia'nın təcrübə və "məntiqi mühakimə" əsasında cavablar verməsini təmin edir. Məhz bu sistemin təkmilləşdirilməsi sayəsində AI mühəndisləri bir gün süni ümumi intellektə nail olmağa ümid edirlər. Gələcəkdə bu sistemin inkişafı nəticəsində insandan belə ağıllı olacaq, istənilən vəziyyətdə ən düzgün, dəqiq qərar vermək və mühakimə yürütmək qabiliyyətinə malik olan, öz-özünə öyrədilmiş məntiqi super zəka yaratmaq mümkün ola bilər.

 

Nəzrin Sultanova