Quş qripi: "Görünməmiş" epidemiya dayandırıla bilərmi?

Bölmə: Dünya › ,
Tarix: 23:13 02.05.2024

Quş qripi bütün dünyada vəhşi təbiəti məhv edir və indi inəklər arasında yayılır.  Bu günə qədər insanlarda görülən bir neçə hadisənin yarısından çoxu ölümlə nəticələnib.

 

Ətraf Mühit üzrə Jurnalist Hindistan Bourke BBC Future Planet üçün quş qripinin heyvan pandemiyasına necə çevrildiyini araşdıb. Hollandiyanın Erasmus Tibb Mərkəzinin baytar patoloqu Begeman mart ayında Antarktidanın Ueddel dənizinə beynəlxalq ekspedisiyada iştirak edib.  O, bu gün dünyanı bürüyən və quş qripi kimi tanınan xəstəliyə səbəb olan Yüksək Patogen Quş Qripi (HPAI) virusunun yayılmasını araşdırdı. Qrupun topladığı çöl quşlarının donmuş cəsədlərini parçalayaraq,
quşların virusdan öldüyünü müəyyən etməyə cəhd etdi. Begeman və həmkarları müxtəlif növlərdən, o cümlədən Antarktika xəz suitilərindən təxminən 120 cəsəd nümunəsi götürdülər.  Onların səfər etdikləri 10 bölgədən dördündə virus aşkarlanıb:

 

"Biz bu dağıdıcı virusun ilk dəlillərini quşlarla zəngin bir ərazidə tapdıqca, fəlakətin nə olacağını bildik. Vəziyyət həqiqətən də dəhşətli hala gəldi" dedi.

 

Bu günə qədər virusa az insana təsir etdi. Ancaq tutulanlar üçün ölüm nisbəti yüksəkdir. Xəstəliyə yoluxduğu bilinən insanların yüzdə 50-dən çoxu öldü. Vəhşi təbiətdə indiyə qədər görülmüş ən ağır quş qripi epidemiyası kimi qeydə alınan H5 ştammı və onun variantları ilk müəyyən edildiyi vaxtdan bəri yarım milyarddan çox kənd təsərrüfatı heyvanının kəsilməsinə səbəb olub. 2023-cü ildən bəri vəhşi quş ölümlərinin milyonlarla olacağı təxmin edilir ki, bunun 600 mini təkcə Cənubi Amerikada olacaq. İzləmə çətinlikləri səbəbindən hər iki rəqəm potensial olaraq daha yüksəkdir. Virus həmçinin ən azı 26 məməli növünü də yoluxdurub.

 

Aytac Kərimova

Mənbə:BBCNews