20 Yanvar: Tarixin Qırmızı İzi

Bölmə: Sosial › ,
Tarix: 11:05 20.01.2025

Hər millətin tarixində elə günlər var ki, o günlərdə yalnız bir millət deyil, bir xalqın ruhu, mübarizəsi, əzmi yenidən doğulur. 20 Yanvar 1990-cı il Azərbaycan xalqı üçün məhz belə bir tarixdir – qanla yazılmış azadlıq salnaməsi, eyni zamanda, bir millətin ölməzliyinin bədii simvoludur.
20 Yanvar 1990-cı il – Azərbaycan xalqının yaddaşında həm faciə, həm də qürur günü kimi həkk olunmuş tarixi bir gündür. Bu gün, yalnız Sovet İttifaqının xalqımıza qarşı törətdiyi qanlı cinayət kimi deyil, həm də azadlıq uğrunda mübarizə ruhunun yenidən alovlanmasının simvolu kimi qəbul edilir.
1980-ci illərin sonlarında Sovet İttifaqı daxilində siyasi və iqtisadi gərginliklər artmaqda idi. Azərbaycan xalqı üçün isə bu dövr Dağlıq Qarabağda erməni separatizminin güclənməsi, ermənilərin havadarlarının köməyi ilə azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə aparması və ölkə rəhbərliyinin bu məsələlərdə zəif mövqedə olması ilə yadda qaldı. Azərbaycan xalqı milli haqlarının və ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün mübarizəyə başladı. Xalq hərəkatları genişlənərək Sovet İttifaqının yalançı “beynəlmiləlçiliyinə” qarşı çıxışlara çevrildi. Lakin Moskva bu mübarizəni yatırmaq və xalqın azadlıq ruhunu boğmaq üçün ən amansız üsullara əl atdı.


Gecənin Sükutunu Tankların Səsi Pozdu

Qış gecəsi... Bakı sanki bir kabusa qərq olmuşdu. Yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə Sovet İttifaqı öz “dəmir nizamını” bərpa etmək üçün şəhərin üstünə çökdü. Xalqın ədalət tələb edən hayqırtısı, azadlıq eşqi və milli ruhu Sovet rəhbərliyi üçün dözülməz idi.

Qırmızı bayraqlı tanklar küçələri zəbt etdi, dinc insanların sükut içində göz yaşı tökdüyü Bakının gecəsini amansız mərmilər işıqlandırdı. Hər bir güllə, hər bir mərmi o gecə yalnız bir insanın həyatını yox, həm də bir ailənin ümidini qırdı. Bəzi analar o gecə övladlarının son nəfəsini eşitdi. Bəzi atalar son dəfə oğullarına toxundu.

Şəhidlərin Ürəyi Vətənlə Döyünürdü

Əsgərlərin dəmir çəkmələri, tankların yerdə buraxdığı izlər, güllələrin parçaladığı bədənlər... Qana bulaşan bu izlər Bakının küçələrini yalnız faciənin deyil, müqəddəsliyin şahidi etdi. O gecə həlak olanların arasında qadınlar, uşaqlar, yaşlılar, həkimlər vardı. Onlar nə bir əsgər idi, nə də döyüşçü. Onlar yalnız bir xalqın haqq səsini dünyaya çatdırmağa çalışan məsum qurbanlar idi.

Lakin onların ürəyi son dəfə döyünərkən belə Vətən deyirdi, Azərbaycan deyirdi. Onlar azadlıq yolunda şəhid oldu. Bu şəhidlər xalqın yaddaşında yalnız bir ad deyil, mübarizənin ölməz simvoluna çevrildi.

Xalqın Susmayan Səsi

20 Yanvar xalqımızın üzərindəki zülmət buludlarını dağıdan şəhidlərin qanı ilə yazılmış səhər idi. Sovet hökuməti bu qırğınla xalqı susduracağını düşündü. Lakin əksinə, bu qanlı hadisə milli qürurumuzu alovlandırdı. İnsanlar küçələrə axışdı, ədalətsizliklərə qarşı bir yumruq kimi birləşdi. Sovetlərin qadağalarına baxmayaraq, şəhidlərin nəşləri yüksək ehtiramla dəfn edildi.

Xalq öz şəhidlərini tək qoymadı. Şəhidlər Xiyabanı müqəddəs ziyarətgaha çevrildi. Orada yatan hər bir şəhid bu torpağın azadlıq toxumları oldu.
20 Yanvarın İşığı Bugünkü Azərbaycanın Ürəyindədir
O qanlı gecədən illər keçib. İndi Azərbaycanın bayrağı azad səmalarda dalğalanır. Hər qələbə, hər zəfər o şəhidlərin arzularının gerçəkləşməsi deməkdir. Bizim müstəqilliyimiz, Vətən müharibəsindəki tarixi zəfərimiz – hamısı onların tökülən qanının bəhrəsidir.
Bugünümüz onlara borcludur. 20 Yanvar təkcə keçmişin kədəri deyil, həm də gələcəyin işığıdır. Hər birimiz bu müqəddəs günü xatırlayaraq, azadlığın necə böyük bir dəyər olduğunu anlamalı və onu qorumaq üçün çalışmalıyıq.
20 Yanvar bizə bir xalqın həm qürurunu, həm də iztirabını miras qoydu. Bu gün hər dəfə Şəhidlər Xiyabanını ziyarət etdikdə, onların ruhları ilə and içirik: bu torpağın azadlığı əbədi olacaq, şəhidlərin qanı ilə suvarılan bu Vətən heç vaxt təslim olmayacaq.

"Biz azadlıq istəyirdik, azadlığı aldıq. Vətən bizə mirasdır, şəhidlərə borcumuzdur".

Nigar Həsənzadə