Tramp Zelenskinin Krımdan imtina etmək niyyətindən danışıb

Bölmə: Siyasət › ,
Tarix: 23:37 28.04.2025

ABŞ Prezidenti Donald Tramp bildirib ki, Volodimir Zelenski Krımın Ukraynaya qaytarılması tələbindən əl çəkə bilər.

 

TASS agentliyinə istinadən xəbər verilir ki, ABŞ lideri bu barədə Morristaun (Nyu-Cersi ştatı) şəhərinin hava limanında jurnalistlərə verdiyi açıqlamada söyləyib.

 

"Güman edirəm ki, bəli, o bunu etməyə hazırdır", - deyə D.Tramp vurğulayıb.

 

Fikrinin davamında ABŞ prezidenti bildirib ki, Volodimir Zelenski onunla görüş zamanı özünü sakit aparıb və sövdələşməyə hazır olduğunu bildirib:

"Gördüm ki, o, daha sakitdir. Məncə, o, nə baş verdiyini anlayır və saziş bağlamaq istəyir".

 

Mövzu ilə əlaqədar Züriyə Qarayeva "İnformator.az"a açıqlamasında bildirib ki, nə Zelenski, nə də Rusiya prezidenti Volodimir Putin hələ ki, Donald Trampın son bəyanatlarına cavab verməyiblər.

 

"Zelenskinin Krım üzərində nəzarəti verməyə hazır olub-olmaması ilə bağlı suala ABŞ lideri belə cavab verib: “Mən belə düşünürəm”. Tramp həmçinin Rusiya prezidenti Volodimir Putini atəşkəsə iki həftə ərzində nail ola biləcəyini əsas gətirərək atəşkəs elan etməyə çağırıb. Nə Zelenski, nə də Rusiya prezidenti Volodimir Putin hələ ki, Trampın son bəyanatlarına cavab verməyiblər. Planla bağlı danışıqlar sürətləndikcə Almaniyanın yeni administrasiyasından sərt açıqlama gəlib. Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistorius Ukraynanı atəşkəs müqabilində geniş ərazi güzəştlərini ehtiva edən sazişi qəbul etməməyə çağırıb. Almaniyanın ictimai yayımı olan ARD-a danışan Pistorius, Ukraynanın Trampın son təklifini qəbul etməsinin “təslim olmaq” anlamına gələcəyini iddia edib. Pistorius Kiyevin bunu qəbul etməməli olduğunu deyib və əlavə edib: "Ukrayna bu təklifdə olana bir il əvvəl nail ola bilərdi. Bu, təslim olmaq kimi görünür."

 

Zelenski ilə ikitərəfli görüşdən sonra Romadan ayrılan Tramp bu həftənin əvvəlində Moskvanın Kiyevə zərbə endirməsindən sonra onun müharibəni bitirmək istəyini şübhə altına alaraq, Rusiya prezidenti Volodimir Putini hədəfə alıb. Sosial mediada paylaşım edən Tramp “Putinin mülki ərazilərə raket atması üçün heç bir səbəb yoxdur” deyib. Trampın nümayəndəsi Steve Witkoff və Rusiya prezidenti Volodimir Putin cümə günü Moskvada Ukraynada atəşkəsi müzakirə etmək üçün görüşüblər. Bu danışıqlardan sonra Tramp bildirib ki, Rusiya və Ukrayna “razılaşmaya çox yaxındır”. Aprelin 25-də Moskvada Trampın xüsusi nümayəndəsi Steve Witkoffun Putinlə görüşündə xarici siyasət məsələləri üzrə müşaviri Yuri Uşakov və Rusiya Sərvət Fondunun sədri Kirill Dmitriev də iştirak ediblər.

 

Uşakov üç saat davam edən görüşün “konstruktiv” keçdiyini və digər məsələlərlə yanaşı, Rusiya ilə Ukrayna arasında birbaşa danışıqların mümkünlüyünün də müzakirə edildiyini bildirib. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov aprelin 25-də deyib ki, Moskva müharibəni dayandırmaq üçün ABŞ-la “razılaşmaya hazırdır”, lakin bəzi elementlərin “incə tənzimləmə”yə ehtiyacı var. ABŞ və Avropanın sülhə dair təklifləri təhlükəsizlik təminatları kimi əsas sahələrdə fərqlənir. Aprelin 23-də Londonda keçirilən görüşdə AB və Ukraynanın bu təklifə cavabı amerikalılara çatdırılıb. ABŞ-ın planı Ukraynada təhlükəsizliyi ABŞ olmadan təmin etmək üçün Britaniya və Fransanın başçılıq etdiyi “istəklilər koalisiyasını” nəzərdə tutur. Avropalılar istəyirlər ki, Birləşmiş Ştatlar və başqaları Ukraynaya hücum ediləcəyi təqdirdə ona kömək etmək üçün NATO tipli öhdəlik şəklində “möhkəm” zəmanətlər versinlər. Avropa da ABŞ-ın Ukraynanı NATO-ya qadağa qoyacağı vədini qəbul etmir, məsələni uzatmağa üstünlük verir. O, həmçinin Ukraynada Avropa qoşunlarının mövcudluğunu məhdudlaşdırmaq cəhdini də rədd edir. Avropa və Ukrayna yalnız atəşkəs qüvvəyə mindikdən sonra işğal olunmuş Ukrayna ərazilərinə nə baş verəcəyini müzakirə edəcək. ABŞ-ın təklifi Rusiyanın Krımı ilhaqını tanıyacaq və bütün Luqansk da daxil olmaqla, işğal olunmuş digər ərazilər üzərində Rusiyanın nəzarətini de-fakto tanıyacaq. Digər əsas fərq ondan ibarətdir ki, Zaporojya AES Ukraynaya qaytarılacaq, lakin ABŞ-ın nəzarətində qalacaq və həm Rusiya, həm də Ukraynanı elektrik enerjisi ilə təmin edəcək.

 

Kontrplanda Rusiyaya elektrik enerjisinin verilməsindən bəhs edilmir. ABŞ-ın 17 aprel təklifi Rusiyaya qarşı 11 illik sanksiyalara son qoymağı öhdəsinə götürür, əks plan isə davamlı sülhdən sonra tədricən yumşalmağı təklif edir. Steve Witkoff planında Rusiyada saxlanılan ukraynalı uşaqları açıq şəkildə qeyd etmir, lakin bu, Avropa-Ukrayna reaksiyasının mərkəzində dayanır. O qeyd edib ki, danışıqlar Rusiya və ABŞ-ı təkcə Ukrayna ilə bağlı deyil, digər məsələlərdə də mövqelərində yaxınlaşdırıb. Uşakov qeyd edib ki, iki ölkə arasında məhsuldar dialoq müxtəlif səviyyələrdə davam edəcək".

 

Səmayə Səftərova