Niyə Tramp Ukraynada sürətli atəşkəsi təmin etmək üçün mübarizə aparır?

Tarix: 14:25 22.03.2025
Donald Tramp ötən ilin sentyabrında Nyu-Yorkda prezident Zelenski ilə görüşəndə o vaxtkı ABŞ prezidentliyinə namizəd Ukraynadakı müharibəni tez bir zamanda sona çatdıra biləcəyinə əminliyini ifadə edib. "Qələbə qazansaq, düşünürəm ki, bunu çox tez həll edəcəyik",-deyib.
Nə qədər tez nəzərdə tutduğu zamanla dəyişib. Bir neçə gün əvvəl televiziya debatında Tramp “mən prezident olmamışdan əvvəl məsələni həll edəcəyinə” söz verib. Bu, onun prezidentliyinin ilk 24 saatında döyüşləri dayandırmaq üçün 2023-cü ilin mayında verdiyi əvvəlki öhdəliyin artması idi.
Tramp artıq iki aydan artıqdır ki, vəzifədədir və Ağ Evdə qəpik-quruşa düşməyə başlaya bilər ki, bu, vaxt apara biləcəyi qədər acı və mürəkkəb münaqişəyə son qoymağa çalışır.
Ötən həftəsonu televiziyaya verdiyi müsahibədə ABŞ prezidenti etiraf edib ki, o, müharibəni bir günə bitirəcəyinə söz verərkən, o, “bir az istehzalı olub”.
Birincisi, prezidentin şəxsi, təkbətək diplomatiyasının gücünə inamı yersiz ola bilər. O, uzun müddətdir ki, başqa liderlə oturub razılığa gəlsə, istənilən beynəlxalq problemin həll olunacağına inanır. Tramp ilk dəfə fevralın 12-də Vladimir Putinlə danışıb , saat yarım davam edən söhbəti “yüksək məhsuldar” adlandırıb. İki lider martın 18-də yenidən danışıb.
Ancaq aydındır ki, bu telefon danışıqları Trampın istədiyi 30 günlük müvəqqəti atəşkəsi təmin edə bilməyib. Onun Putindən sıxışdırdığı yeganə əhəmiyyətli güzəşt Rusiyanın Ukraynanın enerji obyektlərinə hücumlarını dayandıracağına dair vədi olub, Ukrayna onu çağırışdan sonra bir neçə saat ərzində pozmaqda ittiham edib.
İkincisi, Rusiya prezidenti tələsmək fikrində olmadığını açıq şəkildə bildirib. Onun danışıqlarla bağlı ilk ictimai şərhləri keçən həftə Trampla telefon danışığından bir ay sonra keçirilən mətbuat konfransında gəlib.
Putin uzunmüddətli nizamlanma haqqında danışmazdan əvvəl ABŞ-nin müvəqqəti atəşkəs əldə etmək kimi iki mərhələli strategiyasına qəti şəkildə qarşı olduğunu göstərib. Əvəzində o, hər hansı danışıqlarda onun "müharibənin köklü səbəbləri" kimi gördüyü şeyləri, yəni NATO ittifaqının genişlənməsindən qorxduğunu və Ukraynanın suveren dövlət kimi mövcudluğunun hansısa şəkildə Rusiyanın təhlükəsizliyinə təhdid olduğunu söyləyib. O, həmçinin hər hansı bir razılaşma əldə edilməzdən əvvəl cavablandırılmalı və yerinə yetirilməli olan ətraflı suallar və şərtləri ortaya qoyub.
BBC
Nəzrin Məmmədova