Bulud texnologiyaları: prinsipləri və məlumat təhlükəsizliyi

Tarix: 22:18 05.03.2025
Bulud texnologiyaları kompüter resurslarının internet vasitəsilə uzaqdan istifadəsini təmin edən texnologiyadır.
Bəs bulud texnologiyalarının əsas prinsipləri nələrdir?
Bu haqda bulud texnologiyaları üzrə ekspert İlqar Cəfərov “İnformator.az”a açıqlama verib:
“Bulud texnologiyasının prinsipləri:
1. Sadə ve rahat əldəetmə imkanı:
İstifadəçilər ehtiyaclarına uyğun olaraq resursları (serverlər, saxlama, şəbəkə və s.) avtonom şəkildə əldə edə bilirlər.
2. Her yerdən qoşulma rahatlığı:
Bulud xidmətləri internet vasitəsilə istənilən cihazdan (kompüter, planşet, telefon və s.) əlçatan olmalıdır.
3. Resursların effektiv istifadəsi:
Bulud provayderləri resursları bir çox istifadəçi arasında paylaşaraq effektiv idarə edir.
4. Resursların rahat ve asan artırma imkanı:
İstifadəçilər ehtiyaclarına uyğun olaraq resursları artırıb-azalda bilərlər. Bu xüsusiyyət sistemin yüklənməsinə, uyğun şəkildə avtomatik tənzimlənməsinə imkan yaradır.
5. Ədalətli ve aydın ödəniş imkanları:
Bulud xidmətləri istifadə edilən resurslara əsasən ölçülür və ödənişlər də bu istifadəyə görə hesablanır (pay-as-you-go modeli).
Bu prinsiplər bulud texnologiyalarının çevik, qənaətcil və geniş miqyasda istifadə edilə bilən olmasını təmin edir”.
Müsahibimiz bulud texnologiyalarında məlumat təhlükəsizliyinin təmin olunması barədə də danışıb:
“Şifrələmə – məlumatlar həm ötürülmə, həm də saxlanma zamanı şifrələnir.
İki addımlı giriş (2FA, MFA) – hesabları qorumaq üçün əlavə identifikasiya tələb olunur.
İcazə nəzarəti – hər kəsə yalnız ehtiyacı olduğu məlumatlara giriş verilir.
Xüsusi avdanlıqlarla( firewall ) qoruma – zərərli hücumlardan müdafiə üçün xüsusi sistemlər var.
Müntəzəm backup – məlumatlar ehtiyat nüsxələnir və bərpa imkanı təmin edilir.
Canli monitorinq – şübhəli fəaliyyətlər avtomatik izlənir və qarşısı alınır.
Təhlükəsizlik auditləri – bulud provayderləri təhlükəsizlik yoxlamalarından keçir.
Uyğunluq sertifikatları – GDPR, ISO 27001 kimi standartlara əməl olunur.
Fövqəladə hallara hazırlıq – sistemlər qəza və hücumlardan tez bərpa olunur.
Süni intellekt və avtomatlaşdırma – təhlükəsizlik təhdidlərinə qarşı ağıllı müdafiə”.
Nərmin Həşimova

İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə Baş İdarəsi və İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə üzrə QHT Koalisiyasının birgə əməkdaşlığı çərçivəsində “Uşaq əməyinin istismarı və onun müəyyən edilməsi üzrə indikatorlar” mövzusunda təlimçilər üçün bir günlük təlim keçirilib.