Alimlər yarısı çıxarılan beynin yenidən qurulduğunu kəşf etdi!
Bölmə: Araşdırma ›
,
Tarix: 19:08 17.07.2024
Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun tədqiqatçıları uşaqlıqda epilepsiya xəstəliyinin müalicəsi üçün hemisferektomiya adlanan əməliyyatda beyinlərinin bir yarımkürəsini çıxarıblar. Altı böyüklər üzərində aparılan yeni araşdırma onların beyinlərinin əməliyyatdan sonra yeni vəziyyətə necə uyğunlaşdığına dair mühüm tapıntılar tapıb. Belə bir əməliyyatın özü təəccüblü olsa da, əməliyyat keçirən bir çox insanın dil və düşüncə qabiliyyətini bərpa etdiyi də məlumdur.
Tədqiqatçılar iştirakçıların beyinlərinin MRT müayinəsini aparıb və nəticələri sağlam insanlarınki ilə müqayisə ediblər.
İştirakçılar MRT skanerində istirahət edərkən, tədqiqatçılar görmə, diqqət və hərəkət kimi funksiyalarla əlaqəli yeddi beyin bölgəsində qan axını ölçdülər. Təcrübədə beyin fəaliyyətinin göstəricisi kimi qan axınından istifadə edilib. Bir bölgədə fəaliyyətin digər bölgədəki fəaliyyətlə növbələşməsi bu bölgələrin birgə fəaliyyət göstərdiyini və məlumat mübadiləsi apardığını göstərir. Bunlar sağlam beyin üçün vacib hesab edilən güclü əlaqələrin əlamətləridir.
Nəticələri Cell Reports-da dərc edilən araşdırmada, uşaqlıqda hemisferektomiya əməliyyatı keçirmiş altı adamda tədqiq edilən yeddi beyin bölgəsinin normal işlədiyinə dair tapıntılar əldə edildi. Əslində, bu insanlarda bu yeddi beyin bölgəsi arasındakı əlaqələrin nəzarət qrupundakı fərdlərdə araşdırılan əlaqələrdən daha güclü olduğu müşahidə edilmişdir. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu normaldan daha güclü əlaqələr yarımferektomiya ilə yarımçıxarılmış beyinlər üçün çatışmayan hissələri kompensasiya etmək üçün uyğunlaşma mexanizmi ola bilər.
Tədqiqatçılardan biri Lynn Paulun fikrincə, əməliyyatdan sonra optimal bərpası olan xəstələrin beyinlərinin çatışmazlıqları necə kompensasiya etdiyini daha yaxşı başa düşür. Bu, gələcək hemisferektomiya xəstələri üçün hədəflənib və müdaxilə strategiyalarının hazırlanmasına kömək edə bilər. Bundan sonra tədqiqatçılar hemisferektomiyadan əvvəl və sonra uşaq xəstələrini izləyərək zamanla beyinlərindəki dəyişiklikləri birbaşa müşahidə edə biləcəklərinə ümid edirlər.
Mənbə: Halildurmus.com
Məhəmməd Qasımov
