Audio və videonu emal edən süni intellekt sistemləri məxfilik üçün böyük risklər yaradır

Bölmə: Araşdırma › ,
Tarix: 13:31 19.07.2024

Texnoloji cihazlarda, xüsusilə smartfonlarda və elektrik avtomobillərində istifadə edilən məlumat toplama sistemləri şəxsi məxfiliyə böyük risklər gətirir.

 

Audio və video emal texnologiyaları sayəsində bulud sistemlərində toplanan məlumatlar hərbi, kəşfiyyat və kommersiya məqsədləri üçün istifadə olunur və bu məlumatlar kütlələri manipulyasiya etmək, şantaj və ya saxtakarlıq kimi məqsədlər üçün də istifadə edilə bilər.

 

Xəbər faylının "Süni İntellekt: Şəxsi Məlumatlar, Alqoritmlər və Təhdidlər" adlı üçüncü hissəsində Kiber Təhlükəsizlik Mütəxəssisi İbrahim Aslanbakan, cib telefonlarında və elektrik avtomobillərində istifadə edilən texnologiyaların insanların şəxsi həyatı üçün yaratdığı riskləri qiymətləndirdi.

 

KAMERA İLƏ ŞƏKİLLƏRİN EMALLANMASI RİSKİ

 

Ağıllı cib telefonlarının və elektrikli avtomobillərin süni intellekt vasitəsilə davamlı olaraq insanların səsini tutmaq və kameradan gələn görüntünü emal etmək imkanına malik olduğunu bildirən Aslanbakan, "Bu, əslində sizin şəxsi məlumatlarınızın məhv olması deməkdir. Otağa qoyduğunuz mobil telefon. Ya da istifadə etdiyiniz elektrikli bir vasitə davamlı olaraq səsinizi və imicinizi işləyir, Bu sizə uyğun olaraq reklam təyin edə bilər" dedi.

 

Bütün bu məlumat axını və saxlanmasının disk texnologiyalarının inkişafı ilə mümkün olduğunu bildirən Aslanbakan, virtual olaraq böyük şirkətlər tərəfindən yaradılan bulud adlı sistemlərlə qlobal miqyasda çox böyük verilənlərin müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunmaq üçün saxlandığını qeyd etdi.

 

Aslanbakan, kompüter və telefonun proqram təminatı, tətbiqləri, sosial media platformaları və bir çox digər alətləri vasitəsilə şəxsi məlumatların toplanaraq bulud sistemlərində saxlandığını diqqətə çatdırıb və deyib:

 

"Böyük şirkətlərin bizə pulsuz verdiyini düşündüyümüz heç bir şey əslində pulsuz deyil. Onlar təqdim etdikləri xidmətin müqabilində bizdən məlumat alırlar. Müasir dünyada ən qiymətli şeylərdən biri məlumatlardır. Bu məlumatlar hərbi və kəşfiyyat üçün istifadə edilə bilər. Məsələn, Qəzzada kommersiya məqsədli olduğu kimi, Müharibədə İsrailin Metadan (Facebook, Instagram və WhatsApp sahibi) hədəflər istehsal etmək üçün istifadə edilən süni intellektdən məlumat aldığına dair iddialar var".

 

"ELEKTRİKLİ AVTOMOBİLLƏRİN HƏKLƏNMƏSİ RİSKİ VAR"

 

Elektrikli avtomobillərin müxtəlif sensor və qəbuledicilərə malik fərdi kompüterlər olduğunu bildirən Aslanbakan, internetə də qoşulan bu avtomobillərin də fərdi kompüterlər kimi sındırılma riskinin olduğuna diqqət çəkib.

 

Aslanbakan, elektrikli avtomobillərin hücum edici kiberhücumlara məruz qalma, uzaqdan əmrlər verərək hərəkətlərinə mane olmaq kimi risklərə qarşı həssas olduğunu vurğuladı və dedi:

 

"Nəqliyyat vasitəsinin uzaqdan kilidini açmaq, avtomobilin içindəki cihazlara daxil olaraq audio və videoya daxil olmaq, hətta hərəkət zamanı avtomobilin marşrutunu dəyişmək kimi risklər var. Elektrikli avtomobillər gündən-günə daha da genişlənir. Onların töhfəsi kimi məsələlər. İqtisadiyyat, məşğulluq və ya bu kimi mövzular müzakirə edilir, ya da qalıq yanacaqla işləyən vasitələrin ətraf mühitə təsiri Məsələnin kibertəhlükəsizlik tərəfinə də diqqət çəkmək lazımdır ki, bu mənada Togg'un yayılması Türkiyə üçün milli təhlükəsizlik məsələsidir".

 

Togg-un yerli istehsalının həm məlumat təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, həm də xarici müdaxilənin qarşısının alınması baxımından üstünlük təmin etdiyini bildirən Aslanbakan, Togg-u yerli edən ən mühüm elementin onun mexaniki hissələrinin deyil, istifadə etdiyi mənbə kodunun yerli olması olduğunu söylədi.

 

Aslanbakan yerli müdafiə sənayesinin yaradılması kimi yerli əməliyyat sistemlərinin, yerli avtomobillərin və yerli sosial media platformalarının təşviq edilməsinin və inkişaf etdirilməsinin ölkə üçün kritik əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğuladı və onların inkişafının həm hökumətin təşviqindən, həm də insanların tələbindən asılı olduğunu izah etdi.

 

Çin, Rusiya və İran kimi ölkələrin ABŞ (ABŞ) mənşəli sosial media platformaları yerinə öz platformalarından istifadə etmələrinin məlumat təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından düzgün qərar olduğunu deyən Aslanbakan, bunun qorunmasının mümkün olmadığını bildirib. 

 

Sosial media platformalarında paylaşılan şəxsi görüntü və səslərin məxfilikdən başqa risklər daşıdığını qeyd edən Aslanbakan sözlərini belə yekunlaşdırıb:

 

"Məsələn, verilənlərin və maşın öyrənməsindəki irəliləyişlərlə dərin saxtakarlıqlar getdikcə daha reallaşır. Sizi təqlid etmək üçün süni intellektə nə qədər çox məlumat versəniz, bir o qədər real dərin saxta görüntülər və səslər əldə edəcəksiniz. Bu, bir çox risklərə qapı açır. Xüsusilə də bu səbəblə sosial Media platformalarından istifadənin məhdudlaşdırılması və şəxsi görüntü və səslərin mümkün qədər paylaşılmaması kimi tədbirlər görülə bilər".

 

Mənbə: Haber Türk

Tərcümə etdi: Aysel Ağakərimova