Qulançar bitkisi
Bölmə: Maraqlı ›
,
Tarix: 17:34 30.04.2025
Qulançar bitkisi, zambaqkimilər fəsiləsinə aid olan çoxillik ot bitkisidir. Əsasən mülayim iqlim qurşaqlarında yetişən bu bitki həm tərəvəz kimi istifadə olunur, həm də bəzi bölgələrdə dərman bitkisi kimi tanınır. Qulançarın ətli və incə tumurcuqları yaz aylarında toplanaraq qida kimi istehlak olunur. Tərkibində A, C, E, K vitaminləri, fol turşusu və müxtəlif minerallar olan qulançar orqanizm üçün faydalı maddələrlə zəngindir.
Mövzu ilə bağlı "Refresh Group" MMC adlı Qida təhlükəsizliyi üzrə konsaltinq xidmətləri göstərən şirkətin Baş İcraçı Direktoru Seymur Qafarov "İnformator.az"a açıqlamasında bildirib ki, qulançar (Asparagus officinalis) sağlamlıq üçün çoxsaylı faydalı xüsusiyyətlərə malik olan tərəvəzdir:
"Aşağıda onun başlıca faydaları qeyd olunub:
1. Zəngin qida dəyəri
Qulançar A, C, E, K vitaminləri və fol turşusu ilə zəngindir. Bundan əlavə, kalium, dəmir, sink və lif də ehtiva edir.
2. Antioksidant təsiri
Qulançarda olan flavonoidlər (xüsusilə quercetin, kaempferol) və glutatyon güclü antioksidantlardır. Bu maddələr hüceyrələri sərbəst radikallardan qoruyaraq xərçəng, ürək-damar xəstəlikləri və erkən qocalmanın qarşısını almağa kömək edir.
3. Həzm sisteminə faydalıdır
Liflə zəngin olduğu üçün bağırsaq hərəkətlərini tənzimləyir, qəbizliyin qarşısını alır. Eyni zamanda, prebiyotik təsir göstərən "inulin" adlı bir lif növü bağırsaq mikroflorasını dəstəkləyir.
4. Sidikqovucu xüsusiyyəti var
Qulançar təbii sidikqovucudur. Orqanizmdə artıq mayeni və duzları xaric etməyə kömək edir. Bu, böyrəklərin sağlamlığı üçün faydalı ola bilər.
5. Fol turşusu mənbəyidir
Fol turşusu, xüsusən hamilə qadınlar üçün vacibdir. Dölün sinir sisteminin inkişafında mühüm rol oynayır.
6. Qan təzyiqini tənzimləyə bilər
Kaliumla zəngin olması və natriumun az miqdarda olması sayəsində qan təzyiqinin aşağı səviyyədə saxlanmasına kömək edir.
7. İmmunitet sistemini gücləndirir
Vitamin və minerallarla zəngin olması sayəsində immun sisteminin möhkəmlənməsinə dəstək verir.
8. Dərinin və gözlərin sağlamlığına töhfə verir
A və C vitaminləri dərinin parlaq və sağlam qalmasına, gözlərin qorunmasına kömək edir.
Qulançarın (Asparagus officinalis) dərman kimi istifadəsinə dair bir sıra elmi tədqiqatlar aparılıb. Bu tədqiqatlar əsasən heyvan modelləri və laboratoriya şəraitində həyata keçirilib. Aşağıda bu tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur:
Elmi Tədqiqatların Nəticələri
1. İltihabəleyhinə və Ağrıkəsici Təsiri
2023-cü ildə aparılan bir tədqiqatda qulançarın müxtəlif ekstraktlarının siçanlarda iltihabəleyhinə, ağrıkəsici və revmatoid artrit əleyhinə təsirləri müşahidə edilib. Bu ekstraktlar revmatoid faktorları azaldaraq, ağ qan hüceyrələrinin sayını dəyişdirmiş və histoloji dəyişikliklərə müsbət təsir göstərib.
2. Antidiabetik və Qan Lipidlərini Tənzimləyici Təsiri
Qulançarın kök ekstraktlarının siçanlarda insulin ifrazını artırdığı və qan şəkərini normallaşdırdığı göstərilib. Eyni zamanda, bu ekstraktlar LDL və ümumi xolesterin səviyyələrini azaldaraq hipolipidemik təsir göstərib.
3. Antikanser Aktivlik
Qulançarda olan saponinlərin insan qaraciyər xərçəngi hüceyrələrində apoptozu təşviq etdiyi və döş, yoğun bağırsaq və mədəaltı vəzi xərçəngi hüceyrələrinin yayılmasını əngəllədiyi laboratoriya şəraitində müşahidə edilib.
4. Dəri Sağlamlığı və Yaşlanma Əleyhinə Təsiri
Qulançar ekstraktlarının dəridə kollagen parçalanmasına səbəb olan fermentlərin (MMP-1, elastaz, hialuronidaz) fəaliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaltdığı və UV-B şüalanmasına qarşı qoruyucu təsir göstərdiyi müəyyən edilib.
5. İmmunitet Sisteminə Təsiri
Qulançarın siçanlarda immun orqanlarının (dalaq və timus) çəkisini artırdığı, yorğunluğa qarşı dözümlülüyü və yaddaşı yaxşılaşdırdığı, həmçinin lipid peroksidlərinin səviyyəsini azaltdığı göstərilib. Qulançarın dərman kimi istifadəsinə dair mövcud elmi sübutlar əsasən heyvan modelləri və laboratoriya tədqiqatlarına əsaslanır. Bu nəticələr ümidverici olsa da, insanlarda aparılan genişmiqyaslı klinik tədqiqatlara ehtiyac vardır. Buna görə də, qulançar ekstraktlarını dərman kimi istifadə etməzdən əvvəl həkimlə məsləhətləşmək vacibdir".
Fatimə Heydərova
