"Bu şəhərdə kimsə yoxdur" kitabının təhlili-Rövşən Abdullaoğlu ilə

Bölmə: Sosial › ,
Tarix: 20:51 08.04.2025

Rövşən Abdullaoglu, özünəməxsus üslubu ilə oxucularını cəmiyyətdəki yalnızlıq və insanın daxili boşluqları ilə tanış edir. 'Bu şəhərdə kimsə yoxdur' adlı əsəri, müasir dövrün insanının üzləşdiyi mənəvi və sosial tənhalığı, özünə və ətrafa qarşı dərin suallarını gündəmə gətirir.

 

Mövzu ilə bağlı yazıçı, filosof-şərqşünas, təlimçi, psixoloq, teoloq; "PEN America" yazıçılar birliyinin üzvü, "Qədim Qala" nəşriyyatının təsisçisi, nəşriyyatın elmi heyətinin rəhbəri Rövşən Abdullaoğlu "informator.az"a bildirib ki, "Bu şəhərdə kimsə yoxdur" kitabının adının dərin mənası var və əsərin ümumi mövzusu ilə sıx əlaqəlidir:

 

"Bu adı seçərkən bir neçə məqamı nəzərdə tutmuşdum: İnsanın Təkliyi: Ad, ilk növbədə, müasir insanın böyük şəhərlərdə belə hiss etdiyi dərin tənhalığa və yadlaşmaya işarə edir. İnsanlar fiziki olaraq bir-birinə yaxın yaşasalar da, daxili dünyalarında böyük bir boşluq və anlaşılmazlıq hiss edə bilərlər. Şəhər, öz böyüklüyü və anonimliyi ilə bu tənhalığı daha da gücləndirir. Sanki hər kəs öz qayğıları ilə məşğuldur və əsl, dərin ünsiyyətə zaman və ya istək yoxdur.

"Bu şəhərdə kimsə yoxdur" əsərini oxuduqdan sonra cəmiyyətin daha az yalnızlıq hissi ilə yaşaması üçün bir sıra dəyişiklikləri görmək istərdim. Bu dəyişikliklər həm fərdi səviyyədə, həm də daha geniş ictimai və sistem səviyyələrində həyata keçirilə bilər:

Emosional savadlılığı artırmaq: İnsanların öz emosiyalarını tanımağı, ifadə etməyi və başqalarının emosiyalarını anlamağı öyrənməsi. Bu, daha sağlam və dərin əlaqələr qurmağa kömək edər. Bu da ailədən, məktəbdən başlayır.

Həyatın mənasını axtarmağa təşviq etmək: İnsanların öz dəyərlərini, məqsədlərini və həyatda nəyin onlar üçün əhəmiyyətli olduğunu düşünməyə çalışmaları. Bu, mənasızlıq hissini azaltmağa və həyata daha böyük bir məna qatmağa kömək edər. Həyatın mənasını axtarmağa təşviq etmək, sadəcə boş bir çağırış deyil, insanın psixoloji və mənəvi rifahı üçün fundamental bir zərurətdir. Həyatın mənasını tapmayan, nə üçün yaşadığını bilməyən, həyatdakı hədəfinin nə olduğu barədə düşünməyən, hədəfsiz yaşayan insan, doğrudan da, dərin mənəvi iztirablara məhkumdur.

Viktor Frankl kimi ekzistensialist psixoloqlar, mənanın tapılmasının insanın ən güclü motivasiya qüvvələrindən biri olduğunu vurğulayırlar. Məna tapmaq səni hətta ən çətin şəraitlərdə belə yaşamaq üçün bir səbəblə təmin edir. Hər şeyin boş və mənasız olduğu inancı yaşamaq üçün heç bir motivasiya buraxmır və mənəvi iztirablara yol açır. Həyatın mənasını və öz rolunu dərk etməyən insanlarda kimlik böhranı yaşana bilər. Onlar "mən kiməm?", "niyə buradayam?», niyə səbr etməliyəm? kimi fundamental suallara cavab tapa bilmirlər. Bu da özünə inamsızlığa, özünü dəyərsiz hiss etməyə və narahatlığa yol açır".

 

Yazıçı kitabla film arasındakı fərqlərdən də danışıb:

 

" "Bu şəhərdə kimsə yoxdur" kitabı ilə filmim arasında bir sıra əhəmiyyətli fərqlər mövcuddur ki, bunlar əsasən əsərin öz ölkəmizin reallıqlarına adaptasiya edilməsi zərurətindən irəli gəlir. Bu adaptasiya, hekayənin mahiyyətini qoruyub saxlamaqla yanaşı, yerli auditoriya üçün daha yaxın və anlaşıqlı bir kontekst yaratmaq məqsədi daşıyırdı. İlk və ən bariz fərq hadisələrin məkan və zaman kontekstindədir. Əsərdə hadisələr Amerika qitəsində, müəyyən bir dövrdə cərəyan edir. Filmimdə isə mən hadisələri tamamilə öz ölkəmizə köçürdüm. İkinci böyük fərq personajların adları və bəzi hallarda onların rollarıdır. Əsərdəki Amerikan mənşəli adlar filmdə yerli adlarla əvəz olunub. Üçüncü və çox əhəmiyyətli fərq tarixi və siyasi kontekstdədir. Əsərdə hadisələrin fonunda Livan vətəndaş müharibəsi dayanır. Mən isə filmin emosional dərinliyini və travmatik təsirini qoruyub saxlamaqla yanaşı, ölkəmiz üçün daha ağrılı və yaxın bir tarixi hadisəni - Qarabağ döyüşlərini - filmə daxil etdim. Bu, müharibənin dağıdıcı təsirini, insanların yaşadığı itkiləri və psixoloji sarsıntıları yerli auditoriya üçün daha güclü bir şəkildə çatdırmağa imkan verdi. Livan müharibəsinin dəhşətləri universal olsa da, Qarabağ müharibəsinin hər bir vətəndaşımız üçün xüsusi bir ağrısı və xatirəsi var. Beləliklə, filmim əsərin birbaşa tərcüməsi deyil, onun ruhunu və əsas ideyalarını öz ölkəmizin reallıqlarına uyğunlaşdırılmış bir interpretasiyasıdır. Məqsədim, əsərin universal insan dəyərlərini və ağrılarını yerli kontekstdə daha güclü bir şəkildə çatdırmaq, tamaşaçıları öz tariximiz və travmalarımız üzərində düşünməyə təşviq etmək idi".

 

Fatimə Heydərova