Sibirin "Cəhənnəmin Qapısı" krateri yeni qorxulara səbəb olur

Bölmə: Dünya › ,
Tarix: 20:56 29.11.2024

Sibirin uzaq bölgələrində, Yer səthində nəhəng bir yara sürətlə genişlənir, donmuş mənzərəni udur və potensial olaraq qədim təhlükələri üzə çıxarır. "Cəhənnəmin Qapısı" ləqəbini alan Batagayka krateri sadəcə bir geoloji maraq obyekti deyil, planetimizin keçirdiyi sürətli dəyişikliklərin kəskin bir xatırlatmasıdır.

 

Təsəvvür edin ki, Yer üzündə bir neçə futbol stadionunu yerləşdirə biləcək qədər böyük bir çat var. Bu, Batagayka krateridir. Bu nəhəng termokarst depresiyası – əslində, əbədi donmuş torpağın əriməsindən yaranan iri bir çökək – hər il təxminən 35 milyon kub fut sürətlə böyüyür. Daha sadə ifadə ilə desək, bu, hər il kiçik bir şəhərin torpaq həcminə bərabər bir miqdarın qazılması kimidir. Hazırda təxminən 0,6 mil uzunluğunda və ən geniş yerində 0,5 mil enində olan bu nəhəng krater, yavaşlama əlaməti göstərmir. Əksinə, istiləşən temperatur və əriməkdə olan buzun yaratdığı zəncirvari reaksiya ilə sürətini artırır. Bu araşdırma "Geomorphology" jurnalında dərc olunub.

 

Batagayka kraterinin sadəcə ölçüsü təsirli deyil, onun həm fiziki, həm də zaman baxımından dərinliyi heyrətləndiricidir.

 

Bu nəhəng çökəkliyin dik divarları 650,000 il yaşı olduğu təxmin edilən əbədi donmuş torpaq qatlarını üzə çıxarır. Bu, bizim növümüzdən daha qədimdir. Lakin qədim buzla birlikdə qədim təhlükələr də gəlir. Alimlər artıq Arktika əbədi donmuş torpağından 48,500 il yaşı olan bir "zombi virusu"nu dirildiblər və uzun müddət yatan başqa hansı patogenlərin oyanmaqda ola biləcəyindən narahatdırlar. Bu, artıq sadəcə elmi-fantastik bir filmin süjeti deyil. Müasir elm və tibb üçün real bir məsələdir.

 

Mənbə: Fox news

Nuray Qurbanlı