ABŞ-in yeni tarifləri qüvvəyə minir, bunun təsiri necə olacaq?

Tarix: 22:06 01.04.2025
ABŞ prezidenti Donald Tramp avtomobillərə və avtomobil hissələrinə yeni idxal rüsumlarını elan etməyə hazırlaşır.
Tramp aprelin 2-ni “Azadlıq günü” adlandırıb və ədalətsiz ticarət təcrübələrini cilovlamaq üçün müxtəlif ticarət tərəfdaşlarına qarşı tariflər tətbiq edəcəyini bildirib.
ABŞ daha əvvəl polad və alüminium idxalına, həmçinin Kanada, Çin və Meksika məhsullarına yüksək tariflər tətbiq edib. İndi o, ticarət kəsiri olan Asiya, Avropa və Cənubi Amerikanın bir çox ölkəsinə yeni tariflər tətbiq edə bilər. Tramp həmçinin NBC telekanalına müsahibəsində bildirib ki, əgər Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə Ukraynada müharibəyə son qoymaq üçün razılığa gələ bilməsə, Rusiya neftini alan ölkələrə yeni tariflər tətbiq edəcək.
Bu açıqlamalardan sonra Asiya və Avropa birjalarında bazar ertəsi kəskin eniş müşahidə olunub.ABŞ-ın elan etdiyi gömrük rüsumları hansılardır?
Avtomobil hissələrinə yeni vergilərin may ayında və ya daha sonra başlayacağı gözlənilir.ABŞ hər il təxminən 240 milyard dollar dəyərində səkkiz milyon avtomobil idxal edir.Martın 4-də Kanada və Meksikadan idxal olunan məhsullara 25 faiz, Kanadadan enerji idxalına isə 10 faiz gömrük rüsumu tətbiq edilib.
Bununla belə, USMCA (Birləşmiş Ştatlar-Meksika-Kanada) azad ticarət müqaviləsinə uyğun olaraq istehsal edilən motorlu nəqliyyat vasitələri və hissələri ABŞ gömrük rəsmiləri yeni sistem yaratana qədər azad edilib.
Ağ Ev bildirib ki, tariflər Kanada və Meksika hökumətlərini ABŞ-a qeyri-qanuni immiqrasiya axınının qarşısını almağa və güclü opioid dərmanı olan qeyri-qanuni istehsal olunmuş fentanilin istehsalını dayandırmağa inandırmaq məqsədi daşıyır.
Fevralın 4-də ABŞ Çindən gələn bütün mallara 10 faizlik rüsum tətbiq edib.Martın 4-də isə bu faiz 20 faizə qaldırılıb.Bununla belə, 800 dollardan aşağı olan kiçik yüklər vergidən azaddır.
Çin ABŞ-dan idxal edilən kənd təsərrüfatı məhsulları kimi mallara 10-15 faiz cavab rüsumları tətbiq edib.
Kanada həmçinin ABŞ-dan gələn 40 milyard dollarlıq mallara cavab rüsumları tətbiq edib.Meksika hələ də cavab verməyib.Ticarət müharibəsi güclənir: AB, Çin və Kanada Trampın tariflərinə cavab verəcəklərini vəd edirMartın 12-də ABŞ bütün ölkələrdən idxal edilən polad və alüminiuma 25 faiz rüsum tətbiq edib.Bu, xüsusilə ABŞ-a bu metalların ən böyük ixracatçıları olan Kanada, Braziliya, Meksika, Cənubi Koreya, Vyetnam və Yaponiyaya təsir edib.
Avropa İttifaqı aprelin 1-dən etibarən ABŞ-dan gələn 28 milyard dollarlıq mallara gömrük rüsumları tətbiq edəcəyini açıqlayıb.Vergiyə cəlb ediləcək əşyalara qayıqlar, burbon viskisi və motosikletlər daxildir.
Martın 25-də ABŞ Venesueladan neft alan ölkələrdən gələn bütün məhsullara 25 faiz rüsum tətbiq edib.Ağ Ev bu qərarın Venesuela hökumətinə təzyiq göstərmək və ABŞ-da fəaliyyət göstərdiyini iddia etdiyi Tren de Araqua kimi bandaları cilovlamaq üçün qəbul edildiyini bildirib.
Araşdırma şirkəti Moody's Analytics bildirir ki, mövcud tariflər 1,4 trilyon dollar dəyərində malları əhatə edir və ABŞ-ın idxal mallarına orta tarif dərəcəsini 3 faizdən 10 faizə qaldırır ki, bu da İkinci Dünya Müharibəsindən bəri ən yüksək səviyyədir.
BBC NEWS
Səftərova Səmayə