ABŞ elçiləri İsrail-Hizbullah atəşkəsini təmin etmək üçün səylər göstərir

Bölmə: Dünya › ,
Tarix: 20:42 31.10.2024

ABŞ-ın yüksək vəzifəli rəsmiləri İsrail və Livanda Hizbullah arasında atəşkəsə nail olmaq üçün yenidən Yaxın Şərqə qayıdıb. Livan Baş naziri Nəcib Miqati mümkün razılaşma ilə bağlı ehtiyatlı nikbinliyini ifadə edib.

Prezident Baydenin Yaxın Şərq üzrə koordinatoru Brett McGurk və Hizbullahla münaqişədə danışıqlara rəhbərlik edən Amos Hochstein İsrail hakimiyyəti ilə görüşlər üçün ölkədədirlər. Bununla belə, gələn həftə keçiriləcək ABŞ prezident seçkiləri öncəsində irəliləyiş əldə olunub-olunmayacağı hələlik aydın deyil.
Münaqişə beş həftə əvvəl kəskinləşdiyindən İsrail Livanda genişmiqyaslı hava hücumları həyata keçirib və sərhəd yaxınlığında yerüstü əməliyyatlara başlayıb.
Livan Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, ölkədə ən azı 2,200 nəfər həlak olub və əsasən şiə müsəlmanlardan ibarət 1.2 milyon insan yerdəyişməyə məruz qalıb. Bu, məzhəblərarası gərginliyi daha da artırıb və illərdir dərin iqtisadi böhran yaşayan ölkədə onsuz da çətin vəziyyətdə olan ictimai xidmətlərə əlavə təzyiq yaradıb.
İsrail hökuməti bildirir ki, məqsədi sərhəd boyunca təhlükəsizlik vəziyyətini dəyişdirmək və Hizbullahın raket, raket atəşi və pilotsuz təyyarə hücumları səbəbindən məcburi köçkün düşən 60,000-ə yaxın sakinin geri qayıdışını təmin etməkdir.
Hizbullah, 1980-ci illərdə Livanda yaradılmış və əsasən şiə müsəlmanlarından ibarət silahlı və siyasi qruplaşmadır. Hizbullah İsrailin Yaxın Şərqdəki fəaliyyətinə qarşı çıxır və Livanın cənubunda yerləşir. İsrailin Livana hücumu, Hizbullahın raket və pilotsuz təyyarə hücumlarına cavab olaraq sərhəddə təhlükəsizliyi təmin etmək məqsədilə başladılıb.
Son günlərdə İsrail və Hizbullah arasında gərgin döyüşlər Livanın cənubunda, xüsusilə sərhəd bölgələrində cərəyan edir. ABŞ-ın İsrail və Livan arasında 60 günlük ilkin atəşkəs üçün şənbə günü hazırladığı sənəd, çərşənbə günü İsrailin dövlət yayımlayıcısı Kan tərəfindən yayımlandı. Razılaşmaya görə, İsrail ilk həftə ərzində Livandan qüvvələrini çıxaracaq, Livan ordusu isə sərhəd boyunca yerləşəcək. Bu müddətdə Hizbullah bölgədəki silahlı mövcudiyyətinə son qoyacaq.
Bu atəşkəs, İsrail və Hizbullah arasında 2006-cı ildə 34 günlük müharibəni bitirən BMT-nin 1701 saylı qətnaməsinin tam həyata keçirilməsinə şərait yaratmaq məqsədi daşıyır.
BMT-nin 1701 saylı qətnaməsi, 2006-cı ildə İsrail-Hizbullah müharibəsini bitirmək üçün qəbul edilən sənəd olaraq, Litani çayının cənubundakı bütün silahlı qrupların çıxarılmasını tələb edir. Qətnaməyə əsasən, həmin ərazidə yalnız Livan ordusu və BMT-nin UNIFIL sülhməramlı qüvvələri yerləşməlidir.
İsrail, Livan ordusu və UNIFIL-in Hizbullahı sərhəddən uzaq saxlamaqda çətinlik çəkəcəyinə inanır və müharibədən sonra qruplaşmaya hücum hüququ tələb edir. Bu tələb, qətnamədə dəyişiklik edilməsinin yolverilməz olduğunu bildirən Livan hakimiyyəti tərəfindən qəbul olunmayacaq.
Ağ Ev sözçüsü Sean Savett, Kanın bildirdiyi sənədə dair mövqeyini açıqlamasa da, bir çox layihələrin müzakirə mövzusu olduğunu qeyd edib.

Mənbə: BBC
Zəhra Məmmədova