Hazır və qablaşdırılmış qidalar uşaqlarda böyrək xəstəliyinə səbəb olur!

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 21:58 29.05.2024

Böyrək və sidik sistemi xəstəlikləri böyüklər kimi uşaqlara da təsir edir. Uşaq Nefrologiyası Mütəxəssisi Dos. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı ana və atalara uşaqlarını böyrək daşlarının əmələ gəlməsindən qorumaq üçün üç əsas tövsiyə verib.

 

Texnologiyanın inkişafı ilə bu gün bir çox uşaq fiziki hərəkətləri ehtiva edən oyun və fəaliyyətlərdən uzaqdır. Uşaqların artıq günlərini telefon , planşet və ya kompüter qarşısında keçirdiklərinin vurğulayan Uşaq Nefrologiyası Mütəxəssisi Dos. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, “Hərəkətsizlikləri ilə yanaşı, qeyri-adi yeməklərlə yeməkləri atlayırlar, hətta su içməyi də unudurlar. “Bundan başqa, bəzi xroniki xəstəliklər və dərmanlar uşaqlarda böyrək daşlarının əmələ gəlməsini sürətləndirə bilər” dedi. 

 

Elmi araşdırmalar nəticəsində böyrək daşı olan uşaqların yüzdə 75-85-ində altda yatan bir predispozan faktor olduğunu ifadə edən Uşaq Nefrologiyası Mütəxəssisi Dos. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, bu amillərin, əsasən, sidik yollarının infeksiyası, böyrək və sidik ifrazat sisteminin struktur pozğunluqları və müxtəlif metabolik problemlər kimi sıralandığını bildirdi:

 

"Struktur və ya anatomik pozğunluqlar sidik axınının yavaşlamasına səbəb ola bilər ki, bu da daş meydana gəlməsinə səbəb olur. Böyrəklərin böyüməsi, sidiyin yenidən böyrəyə sızması, sidiyin sidik kisəsinə çatmasında çətinlik və böyrək kistlərinin olması uşaqlarda daş əmələ gəlməsi riskini artırır. Ailədə böyrək və ya sidik yollarında daş varsa, risk daha da artır".

 

Böyrək daşlarının körpəlik də daxil olmaqla bütün yaş qruplarında görülə biləcəyini söyləyən Dos. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, “Erkən və az çəki ilə doğulan körpələr böyrək daşlarının inkişafı üçün risk qrupundadır. Yaş artdıqca sidik-cinsiyyət sistemində daşların əmələ gəlmə tezliyi artır və bəzi elmi nəşrlərə görə oğlanlarda daha çox rast gəlinir. Böyrək daşlarında; qarında və göbəkaltı nahiyədə ağrılar, qusma, sidiyin rəng və qoxusunun dəyişməsi, sidiyə çıxa bilməmə, sidik miqdarının azalması, sidikdə qan, sidik qaçırma və ağrılar kimi simptomları paylaşan Dos. sidik ifrazı müşahidə edilə bilər. Bu əlamətlər müşahidə olunduqda dərhal mütəxəssisə müraciət etmək lazımdır. Bəzən müxtəlif səbəblərdən edilən abdominal ultrasəs müayinələri zamanı böyrək və ya sidik yollarında daşlar təsadüfən aşkarlana bilər. Halların 30 faizində heç bir simptom olmadan görüntüləmə diaqnozu qoyulur. Odur ki, mütəmadi yoxlamalara laqeyd yanaşmaq olmaz” dedi.

 

MÜALİCƏ ÜÇÜN CƏRRAHİ MÜDAXILƏ TƏLƏB EDİLMİR

Tam sidik analizi və sidik sisteminin ultrasonoqrafiyası kimi üsulların xəstəliyin diaqnozunda ilk addımı təşkil edir:

 

“Daş millimetr ölçüsündədirsə və ağrı, tıxanma, infeksiya və ya qanaxma kimi əlamətlər yoxdursa, ultrasəs və ya sidik analizləri ilə xəstənin təqibinə davam edilir. Bu mərhələdə bol su içmək, meyvə və tərəvəzlə zəngin bir pəhriz izləmək və qablaşdırılmış qidalardan uzaq durmaq vacibdir. Daşın öz-özünə keçmə ehtimalı yoxdursa və ciddi maneə törədibsə, cərrahi müalicə üsullarından istifadə edilə bilər. Böyrək daşının yüzdə 30-60-ı müalicədən sonra təkrarlana bilər. Bu səbəbdən yaxından monitorinqdən imtina edilməməlidir”.

 

BÖYƏRƏK DAŞINA QARŞI 3 MƏSLƏHƏT

Uşaqlarda tez-tez hazır və qablaşdırılmış qidaların qəbulu, sidiyə getmənin gecikməsi, gün ərzində kifayət qədər su içməmək kimi vərdişlərə görə böyrəklə bağlı problemlər müşahidə oluna bilər. “Uşaqları bu pis vərdişlərdən uzaq tutmaq və ya xroniki xəstəlikləri olanların mütəmadi olaraq həkim müayinəsinə aparılması çox vacibdir” deyən Dos. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı uşaqları böyrək daşlarının inkişafından qorumaq üçün valideynlərə üç əsas tövsiyə verib: 

 

1- Uşaqlarınızın gündəlik maye istehlakını izləyərək su qəbulunu kafi səviyyədə saxlayın.

 

2- Uşaqlarınızı mümkün qədər duz və zülal tərkibli hazır qidalardan və qablaşdırılmış məhsullardan uzaq tutun.

 

3- Əyləncəli reseptlər və təqdimatlarla övladlarınıza meyvə və tərəvəzlərlə zəngin bir pəhriz sevdirməyə diqqət edin.