Fiziki tərbiyə fənninin keçirilməsinin əhəmiyyəti - Tədrisində hansı problemlər var?

Bölmə: Sosial › ,
Tarix: 18:30 11.11.2024

Fiziki tərbiyə — insanın fiziki inkişafına, sağlamlığının möhkəmlənməsinə, yüksək əmək qabiliyyətinin və daimi fiziki inkişafına tələbat yaranmasına yönəlmiş təkmilləşmə sistemidir.

 

Məktəblərdə və təhsil müəssisələrində fiziki tərbiyə fənninin tədrisi kifayət qədər inkişaf edibmi?

 

Bu barədə təhsil eksperti  Kamran Əsədov "informator.az"a açıqlamasında bildirib ki, tədris müəssisələrində fiziki tərbiyə fənninin keçirilməsi bir çox ictimai əhəmiyyət kəsb edir:

 

"Təhsil müəssisələrində idman təhsili və onun tədrisinin vəziyyəti geniş və dərin bir mövzudur. Fiziki tərbiyə fənninin məktəblərdə tədrisi şagirdlərin fiziki, psixoloji və sosial inkişafında mühüm rol oynayır. Bu fənnin doğru tədrisi və inkişafı uşaqların həm sağlamlığını, həm də sosial bacarıqlarını inkişaf etdirir. Lakin, təəssüf ki, mövcud sistemdə idman təhsilinin yetərli inkişaf etmədiyi nəzərə çarpır və bu sahədə bəzi əhəmiyyətli çatışmazlıqların olduğu görünür. Həm infrastruktur problemləri, həm də müəllim kadrlarının çatışmazlığı bu sahədə qarşıya çıxan əsas maneələrdəndir.

Azərbaycan təhsil sistemində Fiziki Tərbiyə dərslərinin keçirilməsi məcburi olsa da, bu dərslərin keyfiyyəti, məzmunu və tədris üsulları kifayət qədər modernləşdirilməmişdir. Bəzi məktəblərdə idman zalının olmaması və ya lazımi avadanlıqların çatışmazlığı, tədris proqramının köhnə üsullarla aparılması dərslərin effektivliyini azaldır. Müəyyən hallarda, Fiziki Tərbiyə dərsləri nəzəri olaraq keçirilməkdədir ki, bu da dərsin əsas məqsədinə ziddir. Tədrisin nəzəri formada aparılması şagirdlərin hərəkət aktivliyini və fiziki inkişafını azaldır, bu da uşaqların sağlamlığına mənfi təsir göstərir".

 

Ekspertin sözlərinə görə, peşəkar müəllimlərin çatışmazlığı idman təhsilinin zəif nöqtələrindən biridir:

 

" İdman müəllimlərinin müəyyən bir hissəsi bu sahədə xüsusi təcrübəyə malik deyil və ya onların müasir metodlardan xəbərdarlığı azdır. Bu səbəbdən, dərslər səmərəsiz keçir və uşaqların idmana olan marağını azaldır. Müasir dövrdə idman təhsili yalnız bədən tərbiyəsi ilə məhdudlaşmamalıdır. Müəllimlər şagirdlərə sağlam həyat tərzini, düzgün qidalanma prinsiplərini və stresslə mübarizə yollarını da öyrətməlidir. Bu isə müəllimlərin ixtisaslaşmasını və mütəmadi təlimlərdən keçməsini tələb edir.

Təhsil müəssisələrində idman avadanlıqlarının, zalların, idman meydançalarının və digər infrastrukturun olmaması və ya lazımi səviyyədə olmaması digər əhəmiyyətli problem olaraq qarşımıza çıxır. Çox zaman məktəblər müasir avadanlıqlarla təmin edilmədiyindən şagirdlər müxtəlif idman növlərini öyrənmək imkanından məhrum olurlar. Halbuki, fərqli idman növlərinin tədrisi uşaqların bacarıq səviyyəsini, maraq dairəsini genişləndirə və onları fərqli bacarıqlarla təmin edə bilər. Buna görə də, məktəblərdə idman təhsili sahəsində infrastruktur modernləşdirilməli və bütün məktəblərdə uyğun şərait yaradılmalıdır. Bu, uşaqların həm sağlam, həm də maraqlı bir dərs təcrübəsi yaşamaları üçün əhəmiyyətlidir.

Şagirdlər arasında idmana olan marağın azlığı bir başqa mühüm məsələdir. Uşaqlar idman dərslərinə motivasiya olmadan qatıldıqda və dərslərin əhəmiyyətini anlamadıqda, fiziki aktivlik səviyyəsi aşağı düşür və nəticədə dərslər faydasız olur. Şagirdlərin idmana marağını artırmaq üçün müxtəlif yarışmalar, idman tədbirləri və motivasiya proqramları təşkil edilməlidir. Bu cür tədbirlər uşaqların idmana qarşı müsbət münasibət formalaşdırır və onlarda rəqabət hissini, komanda ruhunu inkişaf etdirir.

 Fiziki aktivlik şagirdlərin stressdən uzaqlaşmasına, özlərinə olan inamlarının artmasına və həyat keyfiyyətlərinin yüksəlməsinə səbəb olur. Bu dərslər həm də uşaqlarda intizam, məsuliyyət və dözümlülük hisslərini inkişaf etdirir. Komanda oyunları vasitəsilə şagirdlər birgə işləməyi, əməkdaşlıq etməyi öyrənir və sosial bacarıqlarını təkmilləşdirirlər. İdman dərsləri, həmçinin şagirdlərin öz fiziki imkanlarını dərk etməsinə və fərdi bacarıqlarını inkişaf etdirməsinə kömək edir. Şagirdlər fərqli idman növləri vasitəsilə həm fiziki, həm də zehni dayanma bacarıqlarını təkmilləşdirirlər ki, bu da onların gələcək həyatlarında əhəmiyyətli rol oynayır".

 

Kamran Əsədov sözlərində idman təhsilinin inkişafı üçün edilə biləcək dəyişikliklərə də toxunub:

 

"Bu sahədə inkişaf üçün təklif edilə biləcək müəyyən dəyişikliklər mövcuddur. İlk olaraq, idman təhsili üçün peşəkar müəllimlərin hazırlanması əsas prioritetlərdən biri olmalıdır. İdman müəllimləri müasir tədris metodlarına dair təlimlərdən keçməli, beynəlxalq təcrübəni öyrənməlidir. İkinci olaraq, məktəblərin idman infrastrukturu müasir standartlara uyğun şəkildə modernləşdirilməlidir. Məktəblərdə yalnız bir neçə əsas idman növü ilə məhdudlaşmaq əvəzinə, müxtəlif idman növləri üzrə dərslər təşkil edilməli, fərqli idman növlərini öyrənmək üçün şərait yaradılmalıdır.

Nəticə etibarilə, təhsil müəssisələrində idman təhsili yalnız fiziki sağlamlıq baxımından deyil, həm də şagirdlərin sosial, psixoloji və intellektual inkişafı baxımından əhəmiyyət daşıyır. İdman dərsləri uşaqlara sağlam həyat tərzini öyrədir, onların fiziki və psixoloji dayanıqlığını artırır və sosial bacarıqlarını inkişaf etdirir. İdman təhsili sahəsində lazımi şərait və imkanlar yaradıldıqda, şagirdlər sağlam və səmərəli bir həyat tərzi mənimsəyərək, fiziki və mənəvi baxımdan tam inkişaf edə bilərlər".

 

Aytac Mustafayeva