Eşq acısı niyə ağrı verir?

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 20:28 12.02.2024

Sevgi ilk insanlardan bəri mövcuddur. 300-40 min il əvvəl yaşamış neandertalların məzarlarında çiçəklər və çiçək tozcuqları, mağaralarında isə sevgi və məhəbbət mövzusunu əks etdirən divar rəsmləri tapılıb. Bunlar onu göstərir ki, hətta o dövrdə yaşayan insanlar da bir-birlərinə maraq və məhəbbət hiss edirdilər. Bəs, çoxdan sevgini yaşamış bu humanoidlər sevginin acısını da yaşayıblarmı?  

 

Sevgi hissi başlanğıcda xoşbəxtlik, sevinc və sıx bir emosional yüksəlişi ehtiva etdiyi halda, sonda qəzəb, nifrət, kədər və bəzən də güclü məhv olmaq kimi hiss olunur. Təbiətin dəyişməz qaydası olan sevmək və sevilmək keçmişdə insanlara təsir etmiş, bu gün də təsir etməkdədir və gələcəkdə də eyni şiddətlə təsir etməyə davam edəcək.

 

EŞQ AĞRISI ƏSL AĞRIDIR

 

Sevginin ömrü 6 ay ilə 1,5 il arasında dəyişir. Sağlam bir münasibətdə sevgi məhəbbətə çevrilir. Bu o demək deyil ki, məhəbbət yox olur, əksinə, o, təhlükəsiz bağlılığa, məhəbbətə çevrilir. Sevgi hissi çox uzun müddət davam edərsə, bu vəziyyət sağlam bir vəziyyətə deyil, bir asılılıq və vəsvəsə çevrilə bilər. Aşkar bir insanın beynindəki neyrobioloji proseslə obsesif-kompulsiv pozğunluq halında prosesin olduqca oxşar olduğu müəyyən edilmişdir. Ayrılıq ağrısı beynin amigdala adlanan bölgəsində güclü stimullaşdırmaya səbəb olur. Ayrıldığımız insanın yoxluğu beynin bu hissəsində elə bir çaxnaşma hissinə səbəb olur ki, bu hisslərin balaca bir uşağın evdə qalanda yaşadığı acizlik, tənhalıq və tərk edilmə hissləri ilə eyni olduğu müəyyən edilmişdir. Aşiq olanda başlanğıcda yaşanan müsbət emosiyalarla sonda yaşanan mənfi emosiyalar bərabər intensivlikdədir. Uzun illər keçsə də, insan bu travmatik hadisəni təfərrüatı ilə xatırlayır və bu, onun uzun müddət ayrılıq ağrısını yaşamasına səbəb olur. Zamanla və ya peşəkar dəstək ilə bu mənfi hisslər azala bilər. Bu ağrı ömür boyu azca hiss edilsə də, eyni şiddətdə qalmır. İnsan sevdiyi insanı itirdikdə, asılılıqlarda olduğu kimi, məhrumiyyət hissləri yaşayır. İndiki vaxtda sevdiyi insan tərəfindən gözdən salınan, kənarlaşdırılan, təhqir olunan, amma yenə də ondan əl çəkə bilməyən insanlar çoxdur. Bu asılılıq nəticəsində iş, ev və məktəb performansı pisləşir. Bəzi insanlarda bu ağrı illər keçdikcə arta bilər və digər psixoloji və ya psixosomatik pozğunluqlara səbəb ola bilər. Əslində eşq ağrısı da bir növ qəm reaksiyasıdır.

 

EŞQ AĞRISI TƏRBİYƏ EDİCİDİR

 

Eşqin acısı da ibrətamiz ola bilər. İnsanı yetkinləşdirir və onu başqa şüur səviyyəsinə aparır. Bu, insana empatiya qurmaq, özünə və həyata fərqli baxış bucaqlarından baxmaq bacarığı verir. Ayrılığı anlamağa, qarşıdakının hisslərini anlamağa çalışan insan, öz hisslərini də daha aydın şəkildə araşdırır. Çünki aşiq olduğun insan insanın güzgüsüdür. İnsanlar çox vaxt öz daxili dünyasına və daxili problemlərinə uyğun gələn insanları seçirlər. Qarşıdakı insanı öz daxili dünyasını görmək üçün bir vasitə kimi görən insan özünü daha yaxından tanımaqda da uğur qazanır.

 

SEVGİ PROSESİ NECƏ YAXŞI OLMALIDIR?

Sevginin daimiliyini təmin edən ən əsas element iki ayrı azadlığın qarşılıqlı tanınmasıdır. İnsanların bir-birinin müsbət və mənfi cəhətlərini olduğu kimi görməsi və qəbul etməsi çox vacibdir. Zamanla sevgi hörmət və sevgiyə əsaslanan bir əlaqəyə çevrilməlidir. Sağlam mənəvi quruluş, qarşı tərəfin zaman-zaman yox deməsinə və ya mənfi rəy bildirməsinə dözür. Həyatın müsbət və mənfi tərəflərini olduğu kimi görən və qəbul edən insanların sevdikləri və başqaları ilə münasibəti çox daha sağlam olacaq.

 

Çimnaz Məmmədova