Udma pozğunluqları
Bölmə: Maraqlı ›
,
Tarix: 17:54 13.02.2024
Udma pozğunluqları udma prosesinin müxtəlif mərhələlərində baş verə bilər:
•Ağız mərhələsi - boğazda bərk və maye qidaları çeynəmək və hərəkət etməkdə çətinlik.
•Faringeal faza - Udmanın başlamasında, udmanın spiral hərəkətini yerinə yetirməkdə və aspirasiyanın qarşısını almaq üçün səs tellərinin bağlanmasında (yemək və mayelərin tənəffüs yoluna daxil olması) çətinlik, maneə və boğulma.
•Özofagus fazası- Özofagusun yuxarı və aşağı halqasının açılması və bağlanmasında çətinlik, udma üçün lazım olan spiral hərəkətdə çətinlik.
Uşaqlarda qidalanma və udma problemlərinin səbəbləri hansılardır?
•Sinir sistemi pozğunluqları (serebral iflic, meningit, ensefalit)
•Mədə-bağırsaq xəstəlikləri
•Aşağı doğum çəkisi/vaxtından əvvəl doğuş
•Ürək xəstəliyi
•Yarıq dodaq və damaq
•Tənəffüs yollarına təsir edən şərtlər
Qidalanma və udma problemlərinin simptomları:
•Yemək yeyərkən sərt dayanmaq və ya əyilmək
•Qidalanma zamanı həddindən artıq stimullaşdırma və ya stimullaşdırmanın olmaması
•Fərqli qida konsistensiyalarını qəbul etməmək
•Uzun qidalanma müddəti (30 dəqiqədən çox)
Ümumi simptomlar ola bilər:
•Həddindən artıq ağız suyu və ya ağızdan qida və mayelərin sızması
•Yaş səs, boğuq və ya nəfəsli səs
•Yemək yeyərkən qusma/boğulma və ya öskürək
•Təkrarlanan pnevmoniya və ya tənəffüs yoluxucu infeksiyalar
•Yemək, içmək və nəfəs almağı uyğunlaşdırmaqda çətinlik
•Tez-tez tüpürmək
•Normaldan daha az çəki artımı və ya böyümə
Bu problemlərin uşaqlara təsiri:
•Su çatışmazlığı və ya qidalanmamaq
•Aspirasiya riski (qida və ya mayelərin tənəffüs yoluna daxil olması)
•Pnevmoniya və ya xroniki ağciyər xəstəliyinə səbəb ola biləcək təkrarlanan yuxarı tənəffüs yolları infeksiyaları
•Sosial mühitlərdə (restoran və s.) yemək zamanı tək qalmaq və ya cansıxıcı olmaq
Uşağım üçün haradan kömək ala bilərəm?
Udma problemlərinin mümkün səbəbləri barədə həkiminizlə məsləhətləşə bilərsiniz. Nitq və dil terapevtləri lazım olduqda profilaktik müalicələr, udma və qidalanma qiymətləndirmələrini təmin edə bilər. Bir çox tibb işçisi və digər səhiyyə işçiləri qidalanma və udma problemlərini qiymətləndirmək və ya müalicə etmək üçün birlikdə işləyirlər.
Danışıq və dil terapevtləri udma problemlərinin qiymətləndirilməsində nə edirlər?
Onlar diqqətlə uşağın sağlamlıq tarixi, inkişafı və simptomlarının tarixini götürürlər. Onlar udma ilə məşğul olan əzələlərin hərəkətinə və gücünə baxırlar. Yemək və içərkən ağız hərəkətlərini, qidalanma zamanı duruş və davranışlarını müşahidə edirlər. Udma problemlərini qiymətləndirmək üçün xüsusi testlər aparırlar.
Hansı müalicə növləri udma problemlərinə kömək edə bilər?
Müalicə növləri əsasən udma problemlərinin simptomları və səbəblərindən asılıdır. Bunlara aşağıdakı hallar daxil ola bilər:
•Udma və qidalanmada iştirak edən əzələlərin koordinasiyası, stimullaşdırılması və gücləndirilməsi üçün məşqlər.
•Udma və qidalanmanı yaxşılaşdırmaq üçün avadanlıq, xüsusi qidalar və ya üsullar.
Mənbə: npistanbul.com
Tərcümə etdi: Gülnisə Əfkari
