Gün ərzində yediklərimiz yuxu keyfiyyətimizə təsir edirmi?
Bölmə: Maraqlı › ,Tarix: 21:51 18.04.2024
Gecə gec saatlarda qəhvə içmək istəyinizlə yatmaqda çətinlik çəkmisiniz. Ola bilsin ki, siz axşam yeməyinizin o gecə yuxunuzun keyfiyyətinə təsir etdiyini də yaşamısınız. Gün ərzində yediklərinizin yuxunuza da təsir etdiyini heç görmüsünüzmü?
Yuxu ümumi sağlamlığın qorunmasında həyati əhəmiyyət kəsb edir. İnsanlar günlərinin təxminən üçdə birini yatmaqla keçirirlər. İnsan yuxu zamanı fiziki və mənəvi cəhətdən yenilənir. Yuxu həm də uşaqlarda və yeniyetmələrdə böyümə və inkişafı dəstəkləyir. Sağlam yuxu əldə edilmədikdə öyrənmədə çətinlik, məhsuldarlığın azalması, diqqətsizlik, yorğunluq, gərginlik və bədbəxtlik kimi mənfi hallarla qarşılaşır. Yuxusuzluq da insanın bədəninin müqavimətini azalda bilər, bu da xəstəliyin daha tez-tez baş verməsinə səbəb olur .
Yuxu pozğunluğu insan ehtiyac duyduğu qədər yata bilmədikdə baş verir. Son tədqiqatlar göstərir ki, ABŞ-da təxminən hər üç nəfərdən birində yuxu pozğunluğu var və bu problemin yayılması son illərdə artıb . Miçiqan Universitetində qidalanma epidemioloqu Dr. Erica Jansen və həmkarları 2011-2016-cı illər arasında toplanmış sorğu məlumatları ilə böyüklərdə pəhriz və yuxu arasındakı əlaqəni araşdırdılar. Tədqiqatda bəslənmə tövsiyələrinə əməl etməyən insanların (gündəlik kifayət qədər miqdarda meyvə, tərəvəz, paxlalılar və taxıl istehlak etməyən) qidalanma tövsiyələrinə əməl edənlərə nisbətən daha az yuxuya getdikləri müəyyən edilib.
Ayrı bir araşdırmada komanda insanların istehlak etdiyi meyvə və tərəvəzlərin miqdarı ilə onların yuxu keyfiyyəti arasındakı əlaqəni araşdırıb. Yaşı 21-30 arasında olan 1165 nəfərin iştirak etdiyi araşdırmada, meyvə və tərəvəz istehlakını üç ay ərzində kifayət qədər miqdarda artıran insanların yuxusuzluq əlamətlərinin azaldığı, yuxu müddətini və keyfiyyətini artırdığı müşahidə edilib . Araşdırmalar göstərir ki, yuxu keyfiyyətinə müsbət təsir edən bir çox qida maddəsi var. Məsələn, yüksək yağlı balıq, zeytun yağı, süd məhsulları, yumurta, kivi, banan, albalı, çiyələk və qaragilə kimi qidaların istehlakı yuxunun daha keyfiyyətli olması ilə əlaqələndirilir. Bu qidaların yuxuya müsbət təsir etməsinin səbəbi, yuxu və oyaqlıq dövrlərini idarə edən və yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdıran melatonin hormonunun ifrazını dəstəkləməsidir.
Ən sağlam pəhriz növlərindən biri olan Aralıq dənizi pəhrizi ürək və beyin üçün faydaları ilə yanaşı keyfiyyətli yuxu üçün ideal bir pəhriz növü olaraq görülür. Qidalanmaya diqqət yetirməklə yanaşı, yatmazdan ən az 2-3 saat əvvəl kofein və yüksək kalorili qidalardan qaçınmaq, yatmazdan əvvəl müəyyən müddət texnoloji cihazlardan uzaq olmaq da yuxu keyfiyyətini artıra bilər.
Aynur Babayeva