Uşağınızı tanımağın ən yaxşı yolu: Düzgün ünsiyyət

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 23:01 13.05.2024

Mütəxəssislər bildirirlər ki, uşaqları şablon cümlələrlə kənarlaşdırmaq ünsiyyət çatışmazlığına səbəb olur. 

 

Ana, ata və uşaq üçbucağında düzgün ünsiyyət qura bilmək onların sosial, emosional və akademik inkişafı üçün də çox vacibdir. Əvvəla, unutmamalıyıq ki, uşaqlar fərddirlər. Valideynlərin uşaqla qurduğu ünsiyyət, həyatları boyu quracaqları ünsiyyətin əsasını təşkil edir. Müsbət valideyn-övlad münasibətində uşağa sevgi və güvən vermək, düzgün danışma texnikasına sahib olmaq və yaxşı dinləyici olmaq lazımdır. Gənc fərdlər olaraq, uşaqlar yaşlarından asılı olmayaraq, həyatın gərgin tempində çətinliklər və problemlər yaşayırlar. Uşaqla ailə arasında ünsiyyətin qarşısını almaq üçün keyfiyyətli vaxt keçirmək, onlara özünü ifadə etmək, problemlərini dinləmək, empatiya qurmaq imkanı vermək lazımdır. Nevroloq Dr. Mehmet Yavuz bildirir ki, uşaqları stereotipik cümlələrlə kənarlaşdırmaq ünsiyyətin olmamasına səbəb olur.

 

Uğurlu ünsiyyət üçün əvvəlcə uşağınızın dəyərli olduğunu hiss etdirin. 

 

Uşaqlar məqsədi yalnız başqalarına itaət etmək olan böyükləri sevmirlər. Böyüklər sözlərini dinləməyə məcbur etmək üçün daimi nəsihət və ya əmr tipli cümlələr istifadə edirlər və həmişə səs tonlarında avtoritet yaratmaq istəyi var. Dominantlıq qurmağa çalışarkən daima avtomatik cavablar vermək uşağın özünə hörmətini artırmır. Uşaq özünü dəyərsiz hesab edərək özünə inamını itirir. Üstəlik, belə bir yanaşma problemin həllinə kömək etməyəcək. Mənfi emosiyaların və düşüncələrin yaratdığı reaksiyalar nəticəsində bir müddət sonra uşaq sizin hisslərinizə əhəmiyyət verməməyə başlayacaq. Misal üçün: Uşağınızın sizcə köhnə və atılması lazım olan oyuncağını onun fikrini soruşmağa ehtiyac duymadan atdığınız zaman o, ona qayğı göstərilmədiyini hiss edəcək və sizə də eyni şəkildə davranacaqdır.

 

Uşaqlarla danışarkən yanaşmanız necə olmalıdır?

 

Uşaqlarla ünsiyyət zamanı düzgün reaksiya vermək üçün bəzi əsas prinsipləri tətbiq etmək lazımdır. Xüsusilə işləyən analar arasında ümumi narahatlıq, günün çox hissəsini uşaqlarını görmədən keçirdikləri üçün qurduqları ünsiyyətin keyfiyyəti ilə bağlıdır. Çox məşğul olduğunuz bir vaxtda uşağa lazım olan diqqəti göstərməlisiniz. Həmin anda məşğul olduğunuz işləri bir kənara qoymalı, sakit olmağa və ünsiyyətə hazır olmağa çalışmalı və sizə lazım olanı düşünməlisiniz. Maraq və düzgün suallar uşaqla ünsiyyəti gücləndirəcək. Əgər ona onu anladığınızı hiss etdirsəniz, sizi başa düşməkdə mütləq həssas olacaq.

 

Uşaqla yaşına uyğun ünsiyyət qurulmalıdır.

 

Uşağınıza körpəlikdən ona kifayət qədər diqqət və sevgi göstərərək onu anlamağa və qəbul etməyə çalışdığınızı hiss etdirə bilərsiniz. Həm şifahi, həm də şifahi olmayan müsbət mesajlar göndərmək mümkündür. Uşaqların zehni funksiyaları böyüklər qədər inkişaf etmədiyi üçün ünsiyyət qurarkən onların səviyyəsinə enmək böyük əhəmiyyət kəsb edir. Uşaqların lüğət ehtiyatı böyüklər qədər geniş deyil. Uşağın yaş qrupuna uyğun anlaya biləcəyi sadə cümlələr qurmaq lazımdır. Bunu edərkən ünsiyyət qurarkən, lazım gələrsə, oturaraq və ya qucaqlaşaraq göz təması qurulmalıdır.

 

Güclü ünsiyyətin açarı yaxşı dinləyici olmaqdır.

 

Uşağınızı dinlədiyiniz zaman onun deməyə çalışdığına əhəmiyyət verdiyinizi göstərirsiniz. Yaxşı dinləyici olmaq; Göz təması qurmalı və uşağınız danışarkən onun sözünü kəsmədən cümləsini bitirməsini gözləməlisiniz. Onun sözləri bitdikdən sonra başa düşdüyünüz qədər təkrarlayın ki, o, dinlənildiyini başa düşsün. Ünsiyyət zamanı söhbəti bitirən deyil, davam etdirən açıq suallar verin.

 

Uşağınızla ünsiyyət qurarkən istifadə edə biləcəyiniz bəzi cümlələr effektiv ünsiyyət qurmağınıza kömək edə bilər. Məsələn, “sizdən eşitmək istərdim”, “Bu mövzu haqqında nə düşünürsünüz?”, “Başqa demək istədiyiniz nəsə varmı?”, “dinləyirəm”, “ kimi şərhlər verə bilərsiniz. maraqlıdır”. Effektiv ünsiyyət səy tələb edir, buna nə qədər tez başlasanız, uşağınızla ünsiyyətiniz bir o qədər müsbət inkişaf edəcək.

 

Uşağınızın daxili dünyasını anlamağa çalışın.

 

Danlayan və dərs verir tərzdə edilən danışmalar effektiv ünsiyyətə zərər verir. Uşaqlarınızın hiss və düşüncələrini tənqid etmək yerinə onlara dəyər verin. Tənqid edilməli olan vəziyyətlərdə, uşağın özünə inamını itirməmək üçün bunu mübaliğə etmədən edin. Keçmiş problemləri və səhvləri təkrar-təkrar gündəmə gətirməyin, çünki bu münasibətlərinizə zərər verəcəkdir. Uşağınızın hisslərinə qarşı laqeyd qalmaq, onları rədd etmək və ya səhv olduğunu söyləmək əvəzinə, hisslərini qəbul edin və lazım olan yerdə onlara dəstək olun. Heç kim əmr verməyə çalışan birini sevmir, ona görə də uşağınıza əmr vermək əvəzinə, uyğun vəziyyətlərdə etməsi lazım olanlar üçün seçimlər təklif edin. Uşağa ona təqdim olunan alternativlərdən birini seçmək imkanının verilməsi onun özünə inamını artıracaq. Uşaqlar valideynlərini örnək götürdükləri üçün uşağınızdan başqa digər insanlarla qurduğunuz ünsiyyətə diqqət yetirmək lazımdır. Davamlı olaraq bir-birinin üstünə qışqıran, danlayan və məzəmmət edilən uşaqlar öz valideynlərinə və bacı və qardaşlarına da eyni davranışı göstərirlər. Siz övladınızla düzgün ünsiyyət qurmağı və ona bunu hiss etdirməyi bacardığınız zaman, ona inandığınızı və güvəndiyinizi hiss elətdirdiyinizdə, uşağınızda öz potensialını kəşf edəcək, özünə sevgi və hörmət bəsləyəcək və uğurlu şəxsiyyətə çevriləcək.

 

Mənbə: Habertürk

Tərcümə etdi: Aysel Ağakərimova