Vans Qrenlandiya səfəri zamanı Danimarkanı danlayıb

Bölmə: Dünya › ,
Tarix: 17:29 29.03.2025

 

ABŞ-nin vitse-prezidenti JD Vance Danimarkanı Qrenlandiyanı Çin və Rusiyanın iddia edilən müdaxilələrinə qarşı müdafiəsiz qoymaqda günahlandıraraq, xalqından ABŞ-la “sövdələşməni kəsməyi” xahiş edib.

 

Arktika adasına səfəri zamanı danışan Vens ABŞ prezidenti Donald Trampın adanı zorla ələ keçirməklə bağlı son hədələrini minimuma endirib.

 

Əvəzində o, Qrenlandiyalıları 300 ildən artıqdır adanın sahibi olan Danimarka ilə əlaqələrini kəsməyə çağıraraq, onun yarı muxtar ərazini qorumaq üçün kifayət qədər sərmayə qoymadığını deyib.

 

Yanvarda keçirilən sorğuda Qrenlandiyalıların böyük əksəriyyəti ilhaq ideyasına qarşıdır. Qrenlandiyanın baş naziri ABŞ-nin səfərinin “hörmətsizliyi” göstərdiyini deyib.

 

Səfər Danimarkanın da kəskin tənqidinə səbəb olub.

 

Skandinaviya ölkələrinin xarici işlər naziri Lars Lokke Rasmussen "Amerikalı dostlara" ünvanladığı videomüraciətdə danimarkalıların "tənqidə açıq olduğunu", lakin "təslim olunduğu tonu qiymətləndirmədiyini" söyləyib.

 

O, ABŞ-nin Qrenlandiyadakı hərbi mövcudluğunun 1945-ci ildə 17 bazadan təxminən 200 əsgərin yerləşdiyi bir bazaya düşdüyünü qeyd edərək əlavə edib: "Biz bugünkü çərçivədə daha çox, daha çox şey edə bilərik... Gəlin bunu birlikdə edək".

 

Cümə günkü səfər əvvəlcə Vance-nin həyat yoldaşı Uşa tərəfindən it sürmə yarışına baxacağı "mədəni" bir tur kimi təqdim edilib, lakin səfərin araşdırılması və təhlükəsizliklə bağlı narahatlıqları olduğu və çoxsaylı etirazların planlaşdırıldığı üçün bir neçə günlük düzəlişlər davam edib.

 

Əvəzində Vance və ikinci xanım bir neçə saat Qrenlandiyada olublar və yalnız adanın ucqar şimalında, paytaxt Nuukdan 930 mil (1500 km) aralıda yerləşən raketdən müdafiə obyekti olan Pituffik Kosmik Bazasını ziyarət ediblər.

 

Vance fürsətdən istifadə edərək, Danimarkanı hədəf almaq üçün onun "Qrenlandiya xalqını Rusiyadan, Çindən və digər xalqlardan çoxlu aqressiv hücumlardan qorumalı" olduğunu iddia edərək əlavə təfərrüatlar təqdim etməyib.

 

O, xüsusi olaraq ölkələri regiondakı marşrutlar və faydalı qazıntılarla maraqlanmağa çağırıb, çünki 57.000 nəfərin yaşadığı adada böyük istifadə olunmamış mineral və neft ehtiyatları olduğuna inanılır.

 

Vans öz çıxışında Qrenlandiya xalqını əmin etməyə çalışıb ki, ABŞ adanı Danimarkadan almaq üçün hərbi güc tətbiq etməyəcək. Bunun əvəzinə o, Qrenlandiyalıları “öz müqəddəratını təyinetmə” prinsipini qəbul etməyə və 1721-ci ildən bölgəyə nəzarət edən Danimarka ilə əlaqələri kəsməyə çağırıb.

 

"Biz düşünürük ki, bu ərazinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Donald Tramp tərzində razılaşmanı kəsə biləcəyik",- deyib Vance.

 

 

BBC

Nəzrin Məmmədova