Niaqara şəlaləsi

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 12:44 05.08.2024

ABŞ və Kanada arasında təbii sərhədi çəkən Eri və Ontario göllərini birləşdirən Niaqa çayı üzərindəki Niaqara şəlaləsi bəlkə də dünyanın ən turist cəlb edən və ən möhtəşəm yerlərindən biridir.

Niaqara yerli amerikan dilindən tərcümədə "Suların ildırımı" deməkdir. Doğrudan da, qırx yeddi metr hündürlükdən düşən on beş min kubmetr su insanı kar edə biləcək güclü səs-küy salır! Təbiidir ki, bu hündürlükdən düşən su qayaları aşıracaq qədər güclüdür və buna görə də şəlalə yavaş-yavaş Eri gölünə doğru geri çəkilir və gündən-günə geriləyir.

İyirmi və ya otuz min il əvvəl, Niaqara çayının suları birbaşa Ontario gölündən səkkiz mil qədər uzanırdı! Niaqara ziyarətə gələn turistlər şəlalənin axdığı yerə gəmi ilə gedə bilərlər. Hətta bu su divarının altından qayaya oyulmuş yeraltı tunellərdən keçmək də mümkündür.

Niaqara şəlaləsi.

Niaqara şəlaləsi Şimali Amerikanın şərqində ABŞ və Kanada arasında, Niaqara çayı üzərində yerləşir. Əslində Niaqara çayında üç şəlalə var ki, ilk eşidiləndə tək şəlalə olduğu düşünülürdü. Bu şəlalələrin ən böyüyü Horseshoe, digər iki şəlaləsi isə “Amerika şəlaləsi” və “Bridal Vells Fall”dır.

Niaqara çayı Şimali Amerikanın ən böyük çayıdır və şəlalələrin ətrafı parka çevrilib. Niaqara Parkı qardaş şəhərlər sayılan Niaqara şəlaləsi - Ontario və Niaqara şəlaləsi - Nyu York tərəfindən qorunur. Şəlalə Kanada və ABŞ arasında paylaşılsa da, ən məşhur hissəsi Kanadada yerləşən hissəsidir. Bu şəlalədən ən çox faydalanan şəhər Nyu York əyalətində şəlaləyə ən yaxın şəhər olan Buffalodur.

Niaqara şəlaləsinin xüsusiyyətləri:

Şəlaləyə adını verən çay Şimali Amerikanın ən böyük çayıdır.
Hər il təxminən 20 milyon turisti qəbul edir.
Həm ABŞ, həm də Kanada üçün elektrik enerjisi istehsal edir.
Bu, dünyada əks istiqamətdə axan yeganə şəlalədir. Axan sular daşlara dəyib geri qayıdır, bu vəziyyət özünəməxsusdur.
Şəlalə ildə cəmi 102 sm genişlənir.
Hündürlüyü 51 metr olan bu şəlalədən 30 saniyəyə 168 min kubmetr su axır.
Niaqara şəlaləsi minlərlə il əvvəl şimal qütbündən gələn buz kütlələrinin yaratdığı çökəkliklər nəticəsində əmələ gəlib. “Suların İldırımı” adlanan bu şəlalə Zambiya və Zimbabve sərhədləri arasında yerləşən Viktoriya şəlaləsindən sonra ikinci ən böyük şəlalədir və Venesueladakı Angels şəlaləsindən sonra ikinci ən yüksək şəlalədir. Niaqara adını yerli amerikalılardan götürüb. Niaqara adı "suların şimşəkləri" deməkdir.

Niaqara şəlaləsində nə etməli ?

Çayda qayıq turları təşkil edə, bölgədə tez-tez meydana gələn möhtəşəm göy qurşağını seyr edə, Göy qurşağı körpüsündə gəzə və eyni körpüdə iki fərqli ölkədə olmaq hissini yaşaya bilərsiniz.

Ziyarət etmək və maraq oyatmaq üçün Niaqara hissələri:

Göy qurşağı körpüsü;
Dumanın qulluqçusu;
Gözətçi qülləsi;
Keçi adası;
Küləklər Mağarası;
Kanada hökuməti tərəfindən inşa edilən Welland kanalı sayəsində şəlalə ətrafında gəmilərlə səyahət etmək mümkündür.

Niaqara çayı üzərində serb əsilli amerikalı alim Nikola Tesla (İldırımların Rəbbi) tərəfindən tikilmiş su elektrik stansiyaları var. Bu elektrik stansiyaları sayəsində həm ABŞ, həm də Kanada üçün elektrik enerjisi istehsal olunur. Bu elektrik stansiyaları tarixdə qurulan ilk alternativ elektrik stansiyalarıdır.

Niaqara şəlaləsi donubmu ?

Niaqara şəlaləsi 29 mart 1848-ci ildə təxminən 30 saat ərzində axını dayandırdı. Bu arada şəlalənin üzərini örtən buz səbəbiylə Niaqranı təşkil edən iki şəlalə, donma təsirindən su axını dayandırıb.

Niaqara şəlaləsinin yeganə məlum tarixi su axınının dayandırılmasıdır. Əslində, çay tamamilə donmamış, çayı müəyyən nöqtəyə qədər donduraraq və axını dayandırmaqla insanların Niaqara şəlaləsində gəzməsinə, bəziləri üçün isə onun dibindəki qayaları tədqiq etmələrinə yol açıb.