Gender bərabərliyi və qadın hüquqları 21-əsrdə hansı durumdadır?
Bölmə: Sosial › ,Tarix: 13:30 24.05.2024
21-ci əsr gender bərabərliyi və qadın hüquqları sahəsində əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olub. Şübhəsiz ki, irəliləyiş əldə olunsa da, hələ də çoxlu problemlər var. Bu yazıda biz 21-ci əsrdə gender bərabərliyi və qadın hüquqlarının mövcud vəziyyətini araşdıracağıq.
Gender bərabərliyi uğrunda mübarizədə ən mühüm irəliləyişlərdən biri qadınların liderlik rollarında təmsilçiliyinin artması olmuşdur. Son illərdə biz daha çox qadınların siyasətdə, biznesdə və sənayenin digər sahələrində vəzifələr tutduğunu görürük. Bu, müsbət haldır, çünki ənənəvi olaraq qadınların kişilərlə bərabər statusa nail olmasına mane olan maneələri aradan qaldırmağa kömək edir.
Digər mühüm irəliləyiş sahəsi cinsi qısnama və zorakılıqla bağlı məsələlər haqqında məlumatlılığın artması olmuşdur. 2017-ci ildə başlayan #MeToo hərəkatı cəmiyyətimizdə cinsi pozğunluğun geniş yayıldığına diqqət çəkdi. Bu hərəkat qadınlara öz təcrübələri haqqında danışmaq üçün bir platforma verdi və cinayətkarların öz hərəkətlərinə görə cavabdeh olmasına kömək etdi.
Bu müsbət irəliləyişlərə baxmayaraq, hələ də çoxlu problemlər var. Ən böyüklərdən biri gender maaş fərqidir. Qadınlar eyni işi gördükləri üçün kişilərdən daha az qazanmağa davam edirlər. Bu uyğunsuzluq xüsusilə rəngli qadınlarda özünü göstərir. Gender maaş fərqinin aradan qaldırılması həm siyasətçilərin, həm də işəgötürənlərin birgə səylərini tələb edəcəkdir.
Digər problem qadınların səhiyyə və reproduktiv xidmətlərə çıxışının olmamasıdır. Dünyanın bir çox yerlərində qadınlar hələ də kontrasepsiya, abort və digər reproduktiv sağlamlıq xidmətlərindən istifadə etmək üçün əhəmiyyətli maneələrlə üzləşirlər. Bu, qadınların sağlamlığına zərər vurmaqla yanaşı, onların öz həyatları ilə bağlı seçim etmək imkanlarını da məhdudlaşdırır.
Nəhayət, qadınlara qarşı zorakılıq mühüm problem olaraq qalır. Qadınlar kişilərlə müqayisədə məişət zorakılığı, cinsi təcavüz və digər zorakılıq formalarına məruz qalma riski daha yüksəkdir. Bu zorakılıq təkcə ayrı-ayrı qadınlara zərər vermir, həm də daha geniş ictimai təsirlərə malikdir.
Yekun olaraq qeyd edək ki, 21-ci əsr gender bərabərliyi və qadın hüquqları uğrunda mübarizədə əhəmiyyətli irəliləyişlər əldə edib. Bununla belə, hələ çox iş görülməlidir. Siyasətçilər, işəgötürənlər və fərdlər qalan problemləri həll etmək və hamı üçün daha bərabər və ədalətli cəmiyyət yaratmaq üçün birgə işləməyə davam etməlidirlər.
Əkbər Quliyev
Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsinin tələbəsi, Azərbaycan Gənclər Fondun maddi dəstəyi ilə keçirilən “İdeyanı Reallaşdır 2023” Fərdi Qrant Müsabiqəsinin qalibi Teymur Talışxanov tərəfindən “Miqrasiya Könüllüsü” İctimai Birliyinin, Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin təşkilati dəstəyi və Bakı Dövlət Universtetinin Tələbə Gənclər Təşkilatının və “AzMUN” Proqramının tərəfdaşlığı ilə “Diplomats’ Union” layihəsi həyata keçirilib.