Mikroplastiklər beynimizdə toplanır

Bölmə: Maraqlı › ,
Tarix: 18:48 17.09.2024

Yeni bir araşdırmaya görə, bu gün beynimizdə on il əvvəl olduğundan daha çox mikroplastik var.

Birdəfəlik istifadəsı olan plastik qabların yan məhsulu olan, mikroskopik plastik hissəciklər beynimizə çatır və beyində əvvəlkindən daha çox yer tutur. Yeni bir araşdırmada tədqiqatçılar bu il yarılma(otopsi) zamanı toplanan beyin toxuması nümunələrini araşdırdılar. İlkin nəticələrə görə, beyin toxumasının hər qramında təxminən 4800 mikroqram mikroplastik aşkar edilib ki, bu da çəki ilə 0,5% təşkil edir. Bu, 2016-cı ildə yarılma zamanı aşkar edilən beyin toxuması nümunələrində aşkar edilən mikroplastik miqdarından 50% çoxdur. Tapıntılar mikroplastiklərin ətraf mühitdən beynə çatmasının mümkün ola biləcəyini göstərir və beynin çirklənməyə xüsusilə həssas ola biləcəyini göstərir.

Icahn Mount Sinai Tibb Məktəbinin Ətraf Mühit Təbabəti və İctimai Sağlamlıq professoru Luz Klaudio: "Beynə daha asan daşına bilən kimyəvi maddələr var. Görünür, mikroplastiklər belə kimyəvi maddələr arasındadır" dedi.

SU ŞÜŞƏLƏRİ, MAKİYAJ VƏ PALTARDA  OLAN MİKROPLASTİKLƏR

Mikroplastiklərin ölçüləri 5 millimetrdən (silgi ölçüsü) 1 nanometrə (bir düyü dənəsindən minlərlə dəfə kiçik) qədər dəyişir. Bu kiçik mikroplastiklərə nanoplastikalar deyilir. Bu kiçik plastik hissəciklər su şüşələri, makiyaj, fərdi qulluq məhsulları, geyim və tekstil məmulatları və hətta bəzi qida və içkilər də daxil olmaqla müxtəlif istehlak məhsullarında tapıla bilər. Nəfəs aldığımız hava, içdiyimiz su və yediyimiz yeməklər vasitəsilə bədənimizə daxil ola bilərlər.

Mikroplastiklər təkcə beyinlə məhdudlaşmır. İnsanın müxtəlif toxumalarında və mayelərində, o cümlədən qan, ağciyər, qaraciyər, böyrəklər və hətta plasentada aşkar edilmişdir. Lakin beyində mikroplastikin tapılması yeni və narahatedici bir vəziyyətdir. Xüsusilə, yeni tədqiqatlar bir neçə fərqli orqanı araşdırdı və beyindəki mikroplastiklərin miqdarının qaraciyər və ya böyrəklərdən 7-10 dəfə çox olduğunu müəyyən etdi.

YENİ TEDQİQATLARIN MƏHDUDİYYƏTLƏRİ VAR

Tədqiqatın bir məhdudiyyəti, tədqiqat qrupu qeyd etdi ki, beyin toxuması nümunələrini araşdırmaq üçün geniş yayılmış və təmizlənmiş kimya üsullarından istifadə etməyib. Alimlər həmçinin etiraf edirlər ki, onlar hər bir araşdırılan orqandan yalnız bir toxuma nümunəsinə baxıblar, yəni beyin toxuması nümunələrində tapılan mikroplastiklərin miqdarı bütün orqanı təmsil etməyə bilər.

Yeni tapıntılar hələ tibbi jurnalda dərc olunmayıb və ya müstəqil olaraq nəzərdən keçirilməyib. Bu, digər ekoloji sağlamlıq mütəxəssislərinə tədqiqat metodologiyasını və nəticələrini qiymətləndirməyə imkan verəcək bir prosesdir.

Ətraf mühitin sağlamlığı üzrə tədqiqatçı Jessica Goddard dedi: “Münsiflər heyəti hələ də tədqiqatın gücü və etibarlılığı ilə bağlıdır. Fikrimcə, bu araşdırma beyində mikroplastik yığılma sürətini müəyyən etmək və bunun zamanla artıb artmadığını konkret olaraq müəyyən etmək üçün hələ bizə kifayət qədər məlumat vermir. "Onlar inandırıcı bir fərziyyə təqdim edirlər, lakin qəti nəticələr çıxarmazdan əvvəl daha böyük nümunə ölçüləri və məruz qalmalar haqqında daha çox məlumatla əlavə araşdırma aparmalıyıq".

MİKROPLASTİKLƏRƏ MƏRUZ QALMANIN MƏHDUDLAŞDIRILMASI HƏLƏ DƏ MƏNA KƏSB EDİR

Yeni tədqiqatın məhdudiyyətlərinə baxmayaraq, insanlar mikroplastiklərə artan məruz qalmalarından narahat olmalı və risklərini məhdudlaşdırmaq üçün əllərindən gələni etməlidirlər.

Smidt Ürək İnstitutunun kardioloqu Martha Gulati dedi: "Mikroplastikləri bədənə daxil olduqdan sonra çıxara bilmərik. Biz plastik şüşələrdən, qablardan içməkdən və ya yeməkdən qaçaraq mikroplastiklərə məruz qalmağımızı azaltmağı çalışa bilərik".

Mənbə: Haber Türk
Aysel Ağakərimova